Nie jest łatwo pisać o legendzie. Aktorce ikonicznej, która zdobyła w karierze wszystko, co mogła (i to co najmniej 3-krotnie). Jak otworzyć tę księgę i wyciągnąć syntezę? Myślę, że gdyby zapytać o to samą Meryl Streep, stwierdziłaby ze śmiechem: “po prostu tego nie rób”.

Pierwszego Oscara dostała w 1979 – za udział w Łowcy Jeleni. Następnego – w 3 lata później, za Wybór Zofii, w którym z perfekcyjnym polskim akcentem odegrała Zofię Zawistowską (większość filmu mówiła po polsku). Trzecia statuetka zamknęła podium w 2009 – za rolę Margaret Thatcher w Żelaznej Damie. Wszystkich nagród łącznie otrzymała grubo ponad setkę – w tym odznaczenie od Baracka Obamy. Do ról przygotowuje się tak, jakby na zawsze miała już zostać odwzorowywanym charakterem. Widać to w genialnym Wyborze Zofii, ale i w Kochanicy Francuza, gdzie akcentuje z wiktoriańskim angielskim czy w Krzyku w ciemnościach, gdzie mierzy się z australijską wymową. Duński? Proszę bardzo – w Pożegnaniu z Afryką mówi tak, jakby urodziła się pod panowaniem Małgorzaty II.

Aktorstwo nigdy nie było dla niej “zajęciem”, Streep nie “wcielała się” w role, tylko przyoblekała w skórę bohaterek, które grała.

New York Times porównywał ją zresztą do kameleona; była jakby biologicznie zaprogramowana do żonglowania kolejnymi wcieleniami. Mike Nichols, który reżyserował z jej udziałem takie obrazy, jak Silkwood, Heartburn czy Pocztówki znad krawędzi, powiedział o niej: “W każdej kolejnej roli Meryl wciela się w zupełnie nową istotę”. Według reżysera, aktorzy zaczynali ją traktować tak, jak gdyby wymyślony charakter był tym prawdziwym. O swojej pracy ze Streep mówił, że to jak zakochiwanie się – “wspominasz to jako magiczne wydarzenie, ale owiane nimbem tajemnicy” (Meryl Streep: Anatomy of an Actor, Karina Longworth, Phaidon Press [2003]).

Jej pierwsza, podświadoma rola polega na… wymyśleniu samej siebie od nowa. Do 14. roku życia uchodziła za niezbyt atrakcyjną, a dzieciaki z sąsiedztwa potrafiły znęcać się nad nią psychicznie i fizycznie. Czuła się osamotniona i niezrozumiana.

W szkole średniej jednak wszystko się odmieniło; jej dbałość o wygląd i charakterystyczny look sprawiły, że była w centrum zainteresowania.

Każdy miał w szkolę taką dziewczynę – główne role w przedstawieniach, przystojny chłopak – sportowiec, ona z kolei była gwiazdą w drużynie cheerleaderek. W jednym z wywiadów, Streep przyznała jednak, że w środku nadal czuła się samotna, a kreacja szkolnej czempionki była swojego rodzaju eksperymentem.  “Chciałam się nauczyć, jak być pociągającą. Nigdy później tak bardzo się nie napracowałam przy charakteryzacji” – pisze jej słowami Michael Schulman w biografii Meryl Streep. Znowu ona!

W poszukiwaniu własnej tożsamości, aktorka zapisała się do elitarnego Vassar College – jednego z najlepszych college’y do studiowania nauk humanistycznych w USA. Edukację zaczynała pod koniec lat 60., który przebiegł pod znakiem raczkującego feminizmu i innych ruchów emancypacyjnych, a także przenikania się pop- i kontrkultury. Przez jeszcze dwa lata jej obecności w szkole, Vassar College było tylko żeńską instytucją – Streep mogła więc, jak wspomina ze śmiechem, “skoncentrować się na scenie”.

Lekcje aktorstwa były dla niej dodatkiem; utrzymuje, że nigdy nie “nauczyła się grać”, bo nigdy nie było czasu, kiedy by tego nie potrafiła.

W rolę wchodziła totalnie – gdy prześledzić jej filmografię, praktycznie nie ma w niej obrazów bez nagród i takich, które nie elektryzowały krytyki i publiczności. Swoją spuściznę kreuje bardzo świadomie; grała w dramatach i melodramatach, thrillerach, musicalach, biografiach i komediach, ale na każdy wybrany film przypadają dziesiątki bądź setki, z których rezygnowała. Stanowi rzadki przypadek aktorki, która w pogoni za słupkami popularności zrealizowałaby film beznadziejny.

Mimo że zaangażowana od lat w ruchy na rzecz wyrównywania szans kobiet, nigdy nie dała sobie przypiąć łatki feministki.

“Jestem humanistką”, stwierdziła w wywiadzie dla Timeout po zagraniu roli w Sufrażystce, dodając: “I am for nice easy balance”. W tej samej rozmowie zdradza, że jej idolką jest młoda Malala Yousafzai, 21-letnia laureatka Pokojowej Nagrody Nobla, przekazuje milionowe darowizny organizacjom wspierającym równouprawnienie (w tym na rzecz National Women’s History Museum, którego jest honorową rzeczniczką). Na galach Globe Award czy oscarowych (zdobyła w sumie rekordowe 21 nominacji) często nawiązuje do bieżącej sytuacji kobiet w Stanach i na świecie (lub z silną emfazą popiera inne nagradzane aktorki, które wykorzystują moment przemowy na podjęcie feministycznych tematów – jak wtedy, gdy wraz z Jennifer Lopez oklaskiwały Patricię Arquette).

Feminizm prezentowany w formie krótkich wycinków z programów informacyjnych, oglądany na żywo w emocjonujących debatach czy pokazywany w skrajnych, wypaczonych formach przez ruchy i media antyfeministyczne może wzmacniać niechęć i wręcz potęgować szowinizm. Opowiedzieć tą złożoną historię o idei, wedle której jedna płeć nie powinna dominować nad drugą, nie jest łatwo.

Meryl Streep może być więc postrzegana jako najlepsza rzecz, jaka przydarzyła się feminizmowi na przestrzeni ostatnich 25 lat.

Swoją komunikację opiera nie na akcentowaniu przewagi mężczyzn, tylko na niedoszacowaniu kobiet. 3-krotna laureatka Oscara nie rozlicza facetów, tylko koncentruje się na efektywnym działaniu (przez większość czasu). To subtelna różnica, która przesuwa akcenty i wytrąca personalne argumenty o “wojujących feministkach”.

Jakby tego było mało, od 1978 jest w związku małżeńskim z Donem Gummerem, z którym ma czwórkę dzieci. Na galach rozdania nagród często oddaje mu szacunek, dziękując za wspólne pożycie. Jest uwielbiana przez wszystkich; jej dowolne, pozafilmowe wystąpienie zawsze wzbudza śmiech. W show Davida Lettermana w 2008 pojawia się z zapaleniem oskrzeli, stwierdzając, że wizytę “bała się odwołać”. Kiedy odbiera statuetkę Emmy za Anioły w Ameryce, mówi z przekorą: “był czas, kiedy czułam się już naprawdę przereklamowana….” – chwila przerwy. Puenta wypowiedziana z rozbrajającym uśmiechem: “ale nie dziś!”. Nie ma w Hollywood aktora, z którym by nie pracowała – znają ją wszyscy.

Na początku tego roku odebrała kolejną nagrodę – prestiżową statuetkę Cecil B. DeMille, przyznawaną przez Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej (rok wcześniej laureatką została Oprah Winfrey) – “za wybitny wkład w rozwój kultury i rozrywki”. Jeżeli Meryl Streep pojawia się na tego typu galach, to pewnie głównie po to, żeby wykorzystać zwrócone w jej stronę kamery w słusznym celu.

Nie inaczej było tym razem; swoje przemówienie aktorka zaczęła od wskazania miejsca pochodzenia zgromadzonych na sali celebrytów, nawiązując do antyimigracyjnej polityki Donalda Trumpa.

“Jeśli pozbędziemy się przyjezdnych, pozbędziemy się całego Hollywood” – stwierdziła żartobliwie. Pod koniec jednak wprost odniosła się do sytuacji, kiedy prezydent USA rzekomo sparodiował w prześmiewczy sposób niepełnosprawnego dziennikarza CNN – niesprzyjającej mu zbytnio stacji. “Brak szacunku wzbudza brak szacunku. Przemoc rodzi przemoc” – stwierdziła, wzruszając publiczność.

“Meryl Streep – najbardziej przereklamowana aktorka Hollywood” – napisał na Twitterze we właściwym sobie stylu wściekły Trump.

Dlaczego salon tak uwielbia Meryl Streep?

Być może za wierność wartościom, całkowitemu oddaniu sprawom rodzinnym bez “poświęcania kariery”. Za szczerość i wynikającą stąd pewność siebie. Jest znana z niechęci do pokazywania życia prywatnego przed obiektywami. “Kiedy stajesz się popularny, tracisz prawo do prywatności. Za mną mogą chodzić wszędzie, nie obchodzi mnie to – to mój wybór. Ale nie mogę tej decyzji podejmować za moje dzieci” – stwierdza kilkukrotnie w różnych wywiadach. Jak twierdzi, nie zachęcała żadnego z czwórki potomstwa do pójścia w jej ślady, choć dwie córki w wieku dziecięcym zdobywają swoje pierwsze role w castingach, gdzie występują pod pseudonimami. Według Streep, jeśli chcą zostać aktorkami, mają pełne prawo samodzielnie na to zapracować – najstarsza, dziś 35-letnia Mamie, poświęciła się teatrowi, zaś niewiele młodsza Louisa zagrała w kilku filmach i serialach. Najmłodsza córka jest aktorką, a syn – muzykiem.

“Mimo wszystko, czasem musisz być ‘mamą-tygrysicą’, i skłonić dzieciaki do robienia tego, czego nie chcą” – tłumaczy z kolei w rozmowie dla Mom.me, opowiadając o tym, że żałuje, że pozwoliła synowi zrezygnować z lekcji pianina w dzieciństwie. “Ty przecież wiesz, co dla nich dobre, prawda?” – podsumowała.

Zaczęłam się nad tym zastanawiać, ponieważ dwie znajome osoby wstąpiły niedawno w związki małżeńskie. Zarówno śluby – cywilny i kościelny, jak i historie nowożeńców, są zupełnie inne. W pierwszym przypadku powiedzenie sobie „tak” to jedynie formalność, ma wiele spraw ułatwić i pozwolić poukładać życie rodziny, która wkrótce się powiększy. W drugim myślę, że to długo oczekiwane – wiem, że zaplanowane niezwykle starannie – wydarzenie. Pary mają różny staż, a małżonkowie poznali się na różnych etapach swojego życia. Obojgu (całej czwórce) bardzo mocno kibicuję i życzę, by ich związki były udane i szczęśliwe. 

Statystycznie jednak, co trzecie małżeństwo w Polsce kończy się rozwodem.

Ogromnie ciekawiło mnie, co sprawia, że ludzie decydują się na rozwód i dlaczego tak powszechnym teraz żartem jest , żeby zamiast ślubu po prostu zdecydować się na wspólny kredyt hipoteczny. 

Bardzo ciekawe statystyki odnośnie przyczyn rodowód można znaleźć na stronie GUS-u. Urząd wymienia kilka głównych powodów, jakie doprowadzają małżeństwa do rozpadu. Należą do nich:

• niedochowanie wierności małżeńskiej, 
• nadużywanie alkoholu,
• naganny stosunek do członków rodziny,
• trudności mieszkaniowe,
• nieporozumienia na tle finansowym,
• niezgodność charakterów,
• niedobór seksualny,
• dłuższa nieobecność,
• różnice światopoglądowe,
• narkotyki,
• hazard. 

Uzależnienie najczęściej sprawia, że małżonek lub małżonka decydują się zakończyć związek w sądzie. Narkotyki i hazard rozbiły więcej małżeństw niż alkohol. Również różnice światopoglądowe między mężem i żoną mają duży wypływ na wzrost ilości rozwodów i – co dla mnie osobiście było ciekawą informacją – ważnym czynnikiem okazuje się także dłuższa nieobecność. 

Zaczęłam analizować podane przez GUS powody rozwodów na przykładzie znanych mi małżeństw.

Wiem, że hazard i nieporozumienia na tle finansowym, to mieszanka zabójcza nawet dla miłości w stylu Jane Austin. Coraz więcej słyszę również o tym, że pary są niedobrane pod względem seksualnym. Wizyty u psychologa i seksuologa nie przynoszą oczekiwanych efektów i z związku panuje na przemian coś pomiędzy uderzeniem meteorytu, a epoką lodowcową. Myślę, że szukać przyczyn w naukach kościelnych mocno zakorzenionych w świadomości wierzących młodych ludzi. Środowiska katolickie traktują seks, jako narzędzie służące jedynie prokreacji, a nie – uchowaj boże – do osiągania spełnienia i odczuwania przyjemności. Młodzi ludzie, którzy wstępują w związek i są dla siebie pierwszymi i jedynymi partnerami, mogą okazać się zwyczajnie niedobrani pod względem anatomicznym oraz pod kątem temperamentu seksualnego. Od frustracji już tylko krok do rozwodu. 

Niezgodność charakterów i różnice światopoglądowe to bardzo pojemne pojęcia, które zawierają moim zdaniem cały tragizm naszych czasów.

Dlaczego? Pokazują, że ludzie przed ślubem ze sobą nie rozmawiają. Kiedyś małżeństwo było kontraktem i obie strony miały do odegrania określoną rolę. Ważna była również sytuacja materialna każdej z rodzin, której młodzi członkowie zamierzali się pobrać, wykształcenie, podejście do polityki i inne kwestie, które – jak to się nam dzisiaj radośnie wydaje – nie mają żadnego znaczenia. A tutaj guzik z wielką pętelką, a w zasadzie podpis z zawijasem na pozwie rozwodowym. 

Dzieci, zarządzanie domowym budżetem, wiara, miejsce zamieszkania, rodzaj pracy – tematów do przegadania z potencjalnymi partnerami mamy mnóstwo. W czasie randek okazuje się jednak, że są sprawy o wiele ważniejsze. Gadacie, więc o Twojej koleżance z pracy, o jego nowym samochodzie, o książkach, które ostatnio czytałaś i o sztuce, na której on był w teatrze. Wymieniacie się poglądami na temat aktorów, piosenkarzy i swoich ulubionych utworów, wspominacie dzieciństwo. Później nawet nie wiesz, czy on robi zakupy w dyskoncie, czy hipermarkecie i czy płaci za nie z bieżących pieniędzy, czy chętnie sięga po kartę kredytową. Nie wiesz, że dokłada mamie do mieszkania, ma alimenty, nie ma środków na życie, albo jego bogaty, ale wieczorem siedzi przy jednej lampce, bo nie lubi wydawać za dużo na prąd. Nie wiesz, że do prasowania swoich drogich koszul, które dostał w prezencie od rodziców, używa żelazka z początku lat 90., a śniadanie w domu je na talerzach, które wysępił z prezentu ślubnego siostry. On nie wie, że co miesiąc zawozisz wielki worek karmy do schroniska i jesteś członkiem dwóch fundacji, a Ty nie masz pojęcia, że on przekazuje pewną sumę z pensji na kontrowersyjną organizację. 

Czasami ten słodki czas zostaje delikatnie zakłócony przez Waszych przyjaciół lub rodzinę. Twój brat patrzeć na niego nie może, bo widzi w nim dupka, któremu zależy tylko na robieniu kariery, siostra ostrzega Cię, że ten facet wydaje więcej na kosmetyki do pielęgnacji niż Ty na jedzenie. Jego matka robi pod Twoim adresem przykre uwagi, bo nie masz wyższego wykształcenia i pracujesz na pół etatu, a najlepszy kumpel opowiada, ile ostatnio wydawałaś w klubie, jak zaczęłaś wszystkim stawiać drinki. 

Czasami takie drobne wstrząsy z zewnątrz stają się okazją do poważniejszej rozmowy, która sprawia, że chociaż na moment odkładamy na półkę różowe okulary. Widzimy wtedy jego świecące pustkami konto i naszą lodówkę pełną zepsutego jedzenia, jego brudne buty i naszą paczkę papierosów trzymaną w drugiej szufladzie w kuchni. To dobra okazja, żeby się – nie, nie lepiej – żeby się w ogóle poznać. To w tym momencie trzeba podjąć decyzję i odpowiedzieć sobie na pytania:

• Czy ja chcę z tym facetem żyć?
• Czy chcę się z tym gościem zestarzeć? 
• Czy wytrzymam jego dziwactwa i różne ograniczenia?
• Czy coś, co dzisiaj uważam w nim za urocze, nie doprowadzi mnie w przyszłości do szału? 
• Czy jestem w stanie podjąć się zmiany moich cech lub zachowań, które jemu we mnie nie pasują?
• Czy powinnam się dla niego zmieniać, czy szukać osoby, która w pełni mnie zaakceptuje? 

Poważna i szczera rozmowa ze sobą o swoich oczekiwaniach wobec partnera, o umiejętności pójścia na kompromis na pewno pomogłaby podjąć dobrą – a już na pewno świadomą – decyzję. Uważam, że to oszczędziłoby nam później wielu kłopotów. Nieważne, czy sprawa dotyczy pierwszego, czy drugiego małżeństwa!

Zanim wyjdziesz za mąż, powinnaś znać tego faceta, który śpi obok Ciebie.

Znać jego poglądy na temat wyborów, historii, podejście do ludzi – czy pomaga, czy raczej żyje tylko dla siebie. Zapytaj go, czy chce mieć dzieci. Ja wiem, że nie piszą o tym w Cosmo, ani w Elle, a jeśli w jakimś artykule pojawi się wzmianka, to znajdziesz ją pod tytułem „10 rzeczy, o których nigdy nie pytaj faceta na randce”. Zastanawiam, się, to kiedy masz go właściwie spytać? Przez telefon, czy wysyłając grzecznościowy e-mail? A może napisz mu pytania na serwetce z logo znanej kawiarni i wrzuć ukradkiem do kieszeni płaszcza. Nonsens! 

Nie czuj się skrępowana, pytając faceta, jaki ma pomysł na swoje życie. Czy szuka żony i chce mieć dzieci, czy planuje skupić się na pracy zawodowej – robi karierę w korpo, czy zakłada własną firmę? Pamiętaj, jeśli on zapyta o to Ciebie, udzielaj szczerych odpowiedzi. Nie snuj wizji o domku na wsi i trójce dzieci, jeśli masz alergię na trawy, awersję do robaków i brudu, a na samą myśl o ciąży i porodzie dostajesz niekontrolowanego ataku śmiechu. Nie ukrywaj również, że planujesz mieć rodzinę, a macierzyństwo to dla Ciebie największa wartość i najchętniej zostaniesz w domu z dziećmi. Facet, który stanie z Tobą na ślubnym kobiercu albo pojedzie do urzędu, ma prawo widzieć, czy chcesz robić karierę, zostać w domu na macierzyńskim, a może w ogóle wyjechać z Polski na stałe. 

Moim zdaniem rozwód wynika przede wszystkim z braku szczerości – wobec siebie i partnera –  oraz z braku rozmowy.

Łatwo być miłym, przyjemnym, ładnie ubranym i pachnącym na randce. Łatwo przełknąć złość na szefa, niesatysfakcjonujące zarobki, czy własne niezadowolenie z życia, gdy siedzi się obok zadbanej osoby, która poświęca nam całą swoją uwagę. Każdy lubi czuć się najlepszą wersją siebie i miło spędzać czas. Od tego właśnie są randki – masz się na nich dobrze czuć i świetnie bawić. W komplecie z randką możesz mieć świetny seks, a później wrócić do swojego poukładanego lub wręcz przeciwnie – totalnie nieszczęśliwego życia.

Powiem Ci coś, czego nie przeczytasz w ładnych magazynach w błyszczących okładkach, nie usłyszysz na kawie z przyjaciółką, ani w trakcie rozmowy z mamą. Związek, małżeństwo i życie we dwoje to wielki emocjonalny rollercoaster. Czasami to walka o przetrwanie, o przeforsowanie swoich racji, okopywanie się na pozycji, by zachować wywalczoną zębami i pazurami autonomię. Czasami to robienie wojny podjazdowej i stosowanie podstępów na miarę Troi. Związek to często jeden wielki kompromis, w którym często  żadna ze stron nie będzie zadowolona, ale będzie próbowała zjeść tę żabę, którą sama sobie wycałowała. Niestety, wbrew temu, czego uczą nas w bajkach, dobieramy się w pary – żaba z żabą i ropucha z ropuchą, a od całowania to możemy mieć co najwyżej zawroty głowy i uczucie suchości w ustach, niż jakiegoś księcia, czy królewnę. 

Mimo to wciąż wierzę w instytucję małżeństwa, bo we dwoje żyje się zdecydowanie ciekawiej i jakoś tak bardziej się człowiek cieszy i smuci mniej. I na spacer można iść kasztanów sobie nazbierać i kawa rano lepiej smakuje i seks jest przyjemniejszy.