Miała podwójną linię życia na dłoni. Jak to interpretowała? Życie artysty jest takim podwójnym życiem. Są artyści, którzy obierają tylko jedną drogę, drogę sztuki. Nie decydują się na normalne, stereotypowe życie z domem, dziećmi i tak dalej. Ja najpierw byłam żoną i matką dwojga dzieci, a dopiero potem artystką. Czułam się rozdwojona. Rozdzielała te dwa światy: do domu nie wpuszczała adrenaliny wypełniającej życie artystyczne, w trasie – zapominała o domu. Czasami zastanawiała się, czy wszystko z nią w porządku, skoro nie tęskni za dziećmi podczas wyjazdów z zespołem. Ale tak właśnie wyglądało jej podwójne życie.

Urodziła się w powojennym Krakowie, w biednej rodzinie. W siedem osób mieszkali w trzydziestometrowej suterenie bez ciepłej wody i prądu. Gdy miała cztery lata trafiła do domu dziecka. Jej matka zachorowała i trafiła do szpitala, a ojciec nie umiał zająć się dziećmi. To nie był dobry czas. Dom dziecka, do którego trafiła, prowadziły zakonnice, które znęcały się nad dziećmi fizycznie i psychicznie. Nie miała tam imienia tylko numer: osiem. To, co najbardziej pamięta z tego czasu, to strach. Cały czas się bałam. Bałam się być sobą, bałam się domagać swoich praw. Bałam się zaprotestować przeciwko wielu niedobrym rzeczom, które się tam działy. Bardzo źle wspomina noce, bo zdarzało jej się zmoczyć łóżko, a za to była surowa kara. Musiała przez kilka godzin trzymać mokre prześcieradło w górze, a potem w nocy je prać. Zakonnice były dla dzieci okrutne na wielu frontach. Biły, wykręcały uszy, kazały klęczeć na grochu, znęcały się psychicznie. Dużo też biły. Na szczęście mogła czytać. I wykorzystywała tę możliwość do granic. Gdy siostry przyłapywały ją na czytaniu w nocy, była kara. Ale to jej nie powstrzymywało, kochała książki i nie chciała z nich rezygnować.

Niedługo po powrocie do domu, zmarł ojciec. To Kora znalazła go rano i próbowała dobudzić. Została w suterenie z chorą matką i pijącymi braćmi. Cały czas się awanturowali, nie było szans na spokój. Jeden umrze na chorobę alkoholową w wieku trzydziestu pięciu lat, drugi będzie pił całe życie.  Mamę wspomina jako troskliwą i kochającą. Dużo czytała, zabierała córkę do teatru i opery. Pięknie śpiewała i malowała, znała języki obce. Po śmierci mamy Kora bardzo cierpiała. Wiedziała, jak wiele jej zawdzięcza i długo za nią tęskniła.

Gdy chodziła do liceum, powstawał właśnie ruch hippisowski. Szybko się do niego przyłączyła, włóczyła się i brała narkotyki. Ubierała się w długie sukienki, nosiła koraliki, długie włosy. A potem się zakochała. Tak bardzo, że zatraciłam siebie. Nie liczyło się nic poza nim. Byłam w niego zapatrzona i obchodziło mnie jedynie to, żeby z nim być. Dużo tańczyliśmy, „kleiliśmy się”, czyli wąchaliśmy Tri, środek wywabiający plamy, największe świństwo na świecie. Z ukochanym pojechała na pierwszy wielki zlot hippisów. To tam, w 1968 roku w Mielnie została Korą. Nie pamięta, kto to imię wymyślił. Związek z ukochanym trwał krótko i zakończył się brutalnie: żeby się uwolnić, zdradziła chłopaka na jego oczach.

Narkotyki rzuciła definitywnie, gdy zdała sobie sprawę, że straciła kontrolę nad własnym życiem. Wtedy nadeszły myśli samobójcze, tak silne, że w końcu im uległa. Podcięła sobie żyły. Jednak, gdy zaczęła mocno krwawić i się dusić, zapragnęła z powrotem żyć. Otworzyła okno, a że nie miała siły krzyczeć, wywiesiła przez nie głowę. Sąsiadka wezwała pogotowie. Po tym doświadczeniu była w ciężkiej depresji. Nie wychodziła z domu, nie spotykała się z ludźmi. Po jakimś czasie dała się namówić przyjacielowi na wyjście na koncert do Piwnicy pod Baranami. Tam poznała Marka Jackowskiego. Szybko zamieszkali razem. 

Kora podjęła wtedy pracę psychoterapeutki w dziecięcej klinice psychiatrycznej. Do jej obowiązków należało po prostu przebywanie z chorymi dziećmi. Bardzo się nimi przejmowała, przeżywała ich stan. Pracowała tam dwa lata, utrzymując studiującego ukochanego. Dobrze im się żyło, pieniądze nie były ważne. Ważne było życie towarzyskie, Piwnica pod Baranami, kawiarnia Kolorowa.

Gdy zaszła w ciążę, odeszła ze szpitala. Pobrali się w USC, miała wtedy dwadzieścia lat, Marek dwadzieścia pięć. Niedługo potem założył zespół Osjan i razem z synem jeździli w trasy. Kiedy grupa się rozpadła, wyprowadzili się do Warszawy. Wtedy powstał Maanam. 

W 1980 Maanam wystąpił w Jarocinie, a następnie w Opolu, wykonując piosenki „Boskie Buenos” i „Żądza pieniądza” oraz wielokrotnie bisując. Występ ten sprawił, że zespół stał się powszechnie znany, zyskując sobie ogromne rzesze fanów. Płyta „O!” powstawała w taka paranoicznej atmosferze, że żadna następna nie mogła już tak powstawać, bobyśmy się pozabijali. Złożyła się na to atmosfera początku stanu wojennego, nasze rozedrganie, alkoholizm. Non stop pijani byli właściwie wszyscy oprócz mnie i realizatora. Kora, po doświadczeniach z pijącymi braćmi, nie tykała alkoholu. 

Fenomen Maanamu polegał na tym, że nawet, jak na pierwszym koncercie było kilka osób, to na następny przychodziła już setka. Widzowie byli zafascynowani tym, co widzieli na scenie i z niej słyszeli. Ludzie czekali na ich koncerty, a później przychodzili poznać muzyków i im podziękować. Pisała o nich zagraniczna prasa, byli znani i kochani. Fani nie dawali Korze spokoju. Na początku zapraszała ich do domu, ale potem zrozumiała, że w ten sposób poświęca życie rodzinne. Zatem dzieci i gospodyni kłamali, że nie ma jej w domu. Byli jednak wśród wielbicieli bardziej wytrwali, którzy wystawali godzinami pod balkonem. Zwykle byli to nastolatkowie i nie wiedziała, co z nimi zrobić. Zdecydowała się wciągnąć ich w życie rodzinne: jeśli chcieli przychodzić, to musieli jakoś pomagać: robić zakupy lub odrabiać lekcje z dziećmi. Wśród takich fanów – przyjaciół domu był, między innymi, aktor Jacek Poniedziałek.

Ale przyszedł moment, gdy było wszystkiego za dużo. Dwa koncerty dziennie, w trasie przez dwadzieścia dni w miesiącu, olbrzymia presja, często nieludzkie warunki, małe dzieci. Czułam, że sznur, na którym się tak fajnie huśtam – bo koncerty to przecież wielka frajda, uzależnienie – jest coraz cieńszy, że zaraz pęknie. Nie czułam się spełniona jako matka, miałam za mało kontaktu z synami. Świat, priorytety, wszystko zaczęło mi się rozmazywać. Nie wiedziałam już, kim jestem i kim chcę być. Matką? Żoną? Kochanką? Piosenkarką? Sprawy nie ułatwiał fakt, że musiała ciągnąć za sobą czterech facetów, którzy codziennie musieli się napić. Nie była w stanie dłużej tak funkcjonować. W apogeum sławy zdecydowała się rozwiązać zespół. I swoje małżeństwo. 

Została bez pracy, sama z dwójką dzieci. Młodszy syn był „efektem” zdrady męża z Kamilem Sipowiczem. Długo ukrywała ten fakt udając, że to dziecko Marka Jackowskiego. To głównie dzięki synom odnalazła równowagę i sens dalszego życia. Zamieszkała w Warszawie z ojcem jej drugiego syna. Zaprzyjaźniła się z Agnieszką Osiecką, śpiewała jej piosenki na benefisie w ramach przeglądu Piosenki Aktorskiej. Nagrała też piosenki Kabaretu Starszych Panów. 

Ale Maanam musiał wrócić. Kora swoje teksty pisała w łóżku, w zeszycie, zawsze ołówkiem. Jak już zaczynała, to pisała dzień i noc. Lata dziewięćdziesiąte uważała za trudniejsze do opisania niż dekadę stanu wojennego. Lata osiemdziesiąte to był czas określonego, nazwanego protestu, czas w sumie czarno – biały. Lata dziewięćdziesiąte to był czas przełomu. Nie bardzo wiedziałam, o czym pisać. Powstała wtedy płyta Róża, która rodziła się w bólach, ale doniosła wielki sukces artystyczny i komercyjny. Dzięki niej po Maanam sięgnęły nowe pokolenia młodzieży. Skład zespołu się zmieniał, ale popularności nigdy nie stracił. 

Propozycja udziału w Must Be The Music przyszła w dobrym momencie. Kora porządkowała swoje życie, szukała czegoś nowego. Program pozwolił jej pokazać się szerokiej publiczności jako artystce odrębnej od Maanamu. Pokochało ją w zachwycie kolejne pokolenie. 

Kora zmarła 27 sierpnia 2018 roku po bardzo długiej walce z nowotworem. Wolna, świadoma, odważna, niezależna. Twórcza, piękna, mocna. Miłość nad życie – napisała o niej Mela Koteluk. Artystka kompletna. Ikona. Charyzmatyczna, waleczna, prawdziwa, utalentowana. I bez wątpienia magiczna.

Na podstawie książki Kora,Kora. A planety szaleją. Kamil Sipowicz.

Zdjęcie: Olga Jackowska (aka Kora) of Maanam, 'Das Fest’ 1985 in Karlsruhe/Germany

Wszystkie znane mi kobiety, nawet te, na które patrzę z czystym zachwytem i zazdrością, są wobec siebie bardzo krytyczne.

Uważam, że to nabyte, usłyszane, wmontowane w nas, bo w innych kulturach tego nie widzę. A na pewno nie aż tak. Patrzymy w lustro i widzimy, co się nam nie podoba, co chciałybyśmy zmienić. A przecież można popatrzeć przez zaróżowione szkiełko, z sympatią, a przy dobrym humorze – nawet z zachwytem. Bo mamy się czym zachwycać! I cieszy mnie, że w takim podejściu do tematu będą dorastać moje córki. 

Wszystkim nastolatkom zawsze było trudno, ale dziś standardy urody zostały tak wypaczone, że sytuacja stała się jeszcze gorsza. Dlatego warto przeciwstawiać się temu szaleństwu i owszem, dbać o swoje ciało, ale mądrze i z czułością. To ciało, które dostałyście od natury, jest cudowne takie, jakie jest. Służy Wam do biegania, skakania, pływania, przytulania, głaskania kota, leżenia w trawie, wygrzewania się na słońcu, odczuwania frajdy z kąpieli i wielu innych cudownych rzeczy. Warto się nim cieszyć i o nie dbać. Ale nie tak, jak Wam próbują wmówić koncerny kosmetyczne. Nie musicie używać kosmetyków, malować paznokci, farbować włosów i odchudzać się, żeby mieć dobre ciało. Bo w dbaniu o ciało chodzi o zdrowie, dobrą kondycję i dobre samopoczucie – to czyni nas ładniejszymi i o to trzeba dbać – czytamy we wstępie do książki „Ciało – śmiało”. Moja relacja z odbiciem w lustrze wyglądałaby zupełnie inaczej, gdybym słyszała takie słowa, dorastając. Słyszałam inne, niestety. Za duży nos, krzywe zęby, brzydka postawa, za gruba, za chuda, za wysoka, zbyt koścista… I żadnej kontry, zero pozytywów. Dziś mam prawie czterdzieści lat, a nadal słyszę w głowie te głosy. Do niczego nie były mi potrzebne. Jedyne, co mi zafundowały, to kompleksy, diety, odchudzania, złe samopoczucie i mnóstwo czasu straconego na próby poprawienia siebie. Na to dążenie do ideału prosto z photoshopa, którym karmiły mnie wszelkiej maści gazety. Nic dobrego nie wyniknęło z dorastania w takim klimacie i cieszę się, że wytoczono walkę takiemu podejściu do tematu. 

Dorastanie to pole minowe, wiadomo. Jeśli nie miałyście przyjemności doświadczyć zawstydzania z okazji pierwszej miesiączki, rosnących piersi, pryszczy i burzy hormonów, to zazdroszczę. Mnie to nie ominęło i bardzo długo czułam wstyd za wszystko, co związane było z kobiecością. Wstyd za coś, czym powinnam się cieszyć! Bycie kobietą to cudowne doświadczenie, musiałam dorosnąć i porozmawiać z wieloma mądrymi koleżankami, żeby to zrozumieć. Przeglądam książki dla dzisiejszych nastolatek i czuję, jak ta zawstydzona Marta we mnie, czuje radość. Dość już psucia, mieszania dziewczynkom w głowach, dość narzucania im nieosiągalnych ideałów, do których mają dążyć! Stawanie się kobietą to piękna droga. Nasze ciała są piękne, wszystkie! To mówię moim córkom, głośno o wyraźnie. I mówię to też sobie, zduszając głosy w mojej głowie, próbujące jeszcze psuć mi nastrój przypominając, że to za mało, tam za dużo, a jeszcze tutaj to krzywo i paskudnie. 

Niech kolejne pokolenie małych kobietek dorasta już słysząc tylko pozytywny przekaz i lubiąc siebie i swoje ciała. 

Oto kilka propozycji dla dorastających dziewczynek:

1. „Ciało – śmiało” to przewodnik po dojrzewaniu, świetny jako książka na początek tej drogi. Napisana jest językiem przystępnym i przyjemnym. Sonya Renee Taylor opisuje kolejne etapy dojrzewania, zmiany zachodzące w ciele i głowie, sposoby, jak na nie reagować. Jest tu też sporo praktycznych porad: jak dbać o skórę, paznokcie, jak dobrać właściwy stanik, a także jak poradzić sobie z trudnymi emocjami. Ale przede wszystkim to bomba pozytywnych komunikatów związanych z akceptowaniem siebie. Autorka zna się na rzeczy, już jakiś czas temu założyła firmę The Body Is Not An Apology (Za ciało nie trzeba przepraszać), organizuje warsztaty samoakceptacji dla ludzi w każdym wieku. Jej witrynę w sieci odwiedziły miliony ludzi szukających sposobu na pokochanie swojego ciała. Książka porusza wszystkie trudne zagadnienia dojrzewania: miesiączka, stanik, owłosienie, zmiany w budowie ciała i w ogóle budowa kobiecych części ciała. Wszystko opisane przystępnym językiem, doprawione ładnymi rysunkami. Czytelniczka znajdzie tutaj też porady – ode tego, jak dbać o paznokcie, przez dobór wygodnego stanika aż po metody radzenia dobie z emocjami.
2. „Maja dorasta. Niezbędnik dorastającej dziewczynki” napisany przez endokrynologa pediatrę Monicę Petix, to dobra książka na rozpoczęcie tematu z dziećmi. Cieniutka, więcej w niej ładnych, kolorowych rysunków, niż treści. Swoim córkom dałam ją w prezencie, gdy starsza miała 8 a młodsza 6 lat. Czytały same z dużym zainteresowaniem. A potem przychodziły zapytać, wyjaśnić, dowiedzieć się więcej. Bohaterka książki, Maja, ma 9 lat i rozpoczyna przygodę z dojrzewaniem. Na wszystkie jej pytania odpowiada pediatra. 
3. „Niezbędnik każdej dziewczyny. Jak ogarnąć dojrzewanie” Anita Naik. To także propozycja do samodzielnej lektury, bardzo kolorowa, podająca sporo przykładów sytuacji, z którymi czytelniczki mogą się identyfikować. Pojawia się tutaj już temat seksu, bez pszczółek, ale i bez nadmiernej ilości szczegółów. Kończy się wtrąceniem, żeby pamiętać o tym, że chłopcy też ludzie i również nie jest im łatwo z tym całym dojrzewaniem. Ta książka ma swój odpowiednik dla chłopców pod analogicznym tytułem „Niezbędnik każdego chłopaka”.
4. „Twoje ciałopozytywne dojrzewanie” autorstwa Barbary Pietruszczak, to już pozycja dla trochę starszych młodych nastolatek. Moja dziesięciolatka na razie wymiękła. Jest o hormonach, wydzielinach, narządach płciowych, ubóstwie menstruacyjnym, cyklu miesiączkowym. Książka jest bardzo ciekawa, pełna ważnej i potrzebnej wiedzy bardzo dobrze podanej. Tutaj także są rysunki i wyjaśnienia. Na mojej półce czeka, aż czytelniczka dorośnie.
5. „Poradnik nastolatki” pod redakcją Aleksandra Minkowskiego i dr Liliany Minkowskiej to już gruby kaliber. I na wagę i na ilość słów. To prawdziwa encyklopedia nastoletniego życia, tutaj jest dużo tekstu, niewiele rysunków. Książka porusza wszystkie zagadnienia, jakie przychodzą mi do głowy, gdy myślę o tematach, które trzeba poruszyć z dorastającymi dziećmi. Imprezy, pedofilia, alkohol, sex, samotność, zazdrość, anoreksja, wyprzedaże… Są konkretne informacje, wyjaśnienia, porady. Jak sobie poradzić z samotnością, żałobą, zerwaniem, zdradą przyjaciółki. Jak nie wpaść w pułapkę reklamodawców, jak nie popaść w obłęd na punkcie swojego ciała. To jest książka bardziej dla piętnastolatek, przynajmniej w moim odczuciu.

To tylko kilka propozycji, które można znaleźć w księgarniach. Ja akurat te wybrałam dla swoich córek i w każdej znajduję wartość, każdą mogę z czystym sumieniem polecić. Jestem też w zachwycie nad tym, co robi Fundacja Kosmos dla Dziewczynek (https://fundacjakosmos.org). Prenumerujemy od dawna wydawany przez fundację magazyn i każdy numer wnosi coś wartościowego. Polecam chociaż zajrzeć na stronkę i zobaczyć, co oferują.