Psycholog odpowiada:

Relacje rówieśnicze wpływają na rozwój psychospołeczny dziecka. Dzięki nim dziecko zdobywa wiedzę o świecie, uczy się pełnienia ról grupowych oraz zaspokaja potrzeby emocjonalne: aktywności, akceptacji, przynależności.

To ważne, że przygląda się Pani funkcjonowaniu córki i chce ją wspierać. Warto pamiętać, że czasami coś, co z perspektywy dorosłego wydaje się wykorzystywaniem, nieumiejętnością przeciwstawienia się, w dziecięcym świecie może być szeregiem naturalnych procesów.

Dzieci w różnym tempie zdobywają umiejętności społeczne, uczą się od siebie nawzajem. Dlatego ważne jest poznanie perspektywy Pani córki. Można zapytać ją, kto i dlaczego najczęściej jest autorem zabaw, czy ona kiedyś też wymyśliła zabawę, w którą wszyscy się bawili, czy jest jej smutno, że jej propozycje nie są brane pod uwagę.

Naturalnym placem do ćwiczeń społecznych jest dom rodzinny. To właśnie w kontakcie z rodzicami dziecko po raz pierwszy uczy się swojej autonomii, wyrażania własnego zdania, wypracowywania rozwiązań, w których uwzględniane są różne potrzeby członków rodziny. Warto zwrócić uwagę, czy przypadkiem Państwo jako rodzice nie narzucacie córce swojego zdania podczas wspólnej zabawy czy w sytuacjach codziennych, czy wysłuchujecie tego, co ma do powiedzenia i traktujecie jako ważne. Warto samemu tworzyć sytuacje, w których córka może decydować i wyrażać swoje zdanie. Wszystko to wzmocni zdolność komunikacji i współpracy, które przydadzą się nie tylko w relacjach z rówieśnikami, ale również w dorosłym życiu.

Psycholog odpowiada:

Sytuacja rozwodu rodziców jest jedną z najtrudniejszych i najbardziej stresujących sytuacji w życiu dzieci. Rozwód oznacza zniszczenie ich bezpiecznego świata, utratę domu, który znały do tej pory.

To, że rozmawiacie z córkami jest bezcenne. W miarę możliwości starajcie się rozmawiać z nimi we dwoje. Nim coś powiecie, ustalcie to między sobą, by minimalizować nieporozumienia i napięcia związane z odnajdywaniem się Was wszystkich w nowej sytuacji. To ważne, żeby dzieciom wyjaśnić, z jakich powodów nie możecie być dłużej razem jako mąż i żona (przestaliście się lubić, dużo się kłóciliście, sprawialiście sobie przykrość, chcecie zupełnie innych rzeczy i niestety mimo prób nie udało się Wam pogodzić różnych potrzeb) i że niestety tak się czasami dzieje w świecie dorosłych. Jednocześnie należy podkreślać, że dalej jesteście rodzicami dziewczynek, że oboje dalej chcecie dla nich jak najlepiej i że w tej trudnej sytuacji mogą na Was liczyć. Opowiedzcie córkom, jak teraz będzie wyglądało ich życie z rodzicami mieszkającymi oddzielnie. Nie obawiajcie się nazywać trudnych emocji. Mówcie wprost o strachu, rozczarowaniu, złości, krzywdzie, nieszczęściu – to tylko niektóre z uczuć, które towarzyszą Waszym dzieciom.

Mimo Waszych największych starań, może okazać się, że dziewczynki nie mogą jednocześnie złościć się na Was i przyjmować od Was pocieszenia. Wtedy warto udać się do psychologa, który pomoże Wam wszystkim przejść przez trudny czas.