Wyobraź sobie, że właśnie się rodzisz. Siłą wyciągają Cię z miejsca, w którym było Ci ciepło i przyjemnie. Z miejsca, w którym czułeś się bezpiecznie. Nagle odczuwasz chłód, głód, jest zbyt jasno, zbyt głośno i zbyt daleko od mamy. Jedyną radą na wszystkie te przeciwności losu jest mała namiastka tego, czego doświadczałeś przez ostatnie 9 miesięcy – bliskość. Kontakt „skóra do skóry”, który jest oficjalną praktyką medyczną, od 2003 roku zalecaną przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) zarówno wobec wcześniaków, jak i dzieci urodzonych w terminie, to ratunek na całe zło świata po tej stronie.

Znaczenie kangurowania

Pierwsze minuty po porodzie to jedyny w swoim rodzaju czas na wyrównanie oddechu noworodka, jego rytmu serca i temperatury ciała. W tym pierwszych chwilach życia poza brzuchem mamy dochodzi także do wymiany flory bakteryjnej pomiędzy rodzicem a maluchem, co jest niezwykle ważne ze względu na późniejszą odporność i potencjalne alergie. W tym czasie równie istotne jest zawiązywanie silnych więzi, takich jak zaufanie, poczucie bezpieczeństwa i miłość między dzieckiem a rodzicem. Dlatego tak istotne jest by wszelkie te okoliczności odbywały się najbliżej jak to możliwe, a więc „skóra do skóry” (ang. KangarooMotherCare – kangurowanie).

Naukowcy dowiedli, że kangurowanie niweluje stres związany z porodem, uspokaja, a przede wszystkim stanowi nieodłączny element laktacji.

To właśnie w tych pierwszych minutach życia malucha między mamą a dzieckiem zawiązuje się nierozerwalna więź, która pomaga zapomnieć o całym koszmarze ostatnich kilku czy kilkunastu godzin porodu. Udowodniono, że dotyk i bliskość wpływają nie tylko pozytywnie na noworodki i ich procesy życiowe, ale także pomaga mamom, jak i ojcom (czy innym osobom z rodziny) kangurującym małe dziecko. Wszystko to za sprawą stymulacji uczuć i zmysłów, które regulują emocje, a w konsekwencji uspokajają hormony.

Skąd się wzięło kangurowanie?

Chociaż WHO wydało swoje wytyczne blisko 15 lat temu, sama praktyka była wdrażana w szpitalach znacznie wcześniej, bo już w latach 70-tych: w Szwecji (1976 r.), w Kolumbii (1978 r.), w USA (1979 r.). Stało się to za sprawą kolumbijskiego profesora neonatologii, doktora Edgara Rey’a Sanabrii, który zalecił kontakt „skóra do skóry” w szpitalu w Bogocie, gdy dla narodzonych tam wcześniaków zabrakło inkubatorów. Zaobserwował on, że kangurowanie nie tylko ocaliło życie wielu maluchów (śmiertelność spadła o połowę), ale także korzystnie wpłynęło na ich zdrowe i przyśpieszyło opuszczenie szpitala przez matkę i dziecko. Po publikacji wyników tych badań i upowszechnieniu terminu „skin to skin” – „skóra do skóry”, nareszcie zaczęło się coś zmieniać na oddziałach położniczych. Przede wszystkim zaprzestano rozdzielania mam od dzieci i zaczęto stawiać na stały kontakt po porodzie, a więc na tulenie i częste karmienia. Zmieniła się też kolejność zabiegów poporodowych – zamiast odcinania pępowiny, ważenia i mierzenia, noworodka oddaje się w ramiona mamy i przystawia do piersi.

Jak kontakt „skóra do skóry” wygląda w Polsce?

Od 20 września 2012 roku w Polsce obowiązuje Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie „Standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem”, w którym nieprzerwany kontakt „skóra do skóry” bezpośrednio po porodzie przez minimum 2-godziny, o ile stan dziecka i matki na to pozwalają jest jasno opisany. Jak podają statystki, standardy te nie wszędzie są respektowane.

Raport NIK z 2016 roku donosi, iż jedynie 1 na 10 pacjentek potwierdza 2-godzinny lub dłuższy kontakt „skóra do skóry” tuż po porodzie.

Ponad połowa ankietowanych mam podaje, że ich pierwszy kontakt z dzieckiem wynosił mniej niż 30 minut. Niestety, wciąż zdarzają się przypadki szpitali traktujących przepis bardzo symbolicznie, dając mamie dosłownie kilka minut z dzieckiem, zasłaniając się czynnościami okołoporodowymi. A jak podają doświadczone położne, czynności takie jak pomiar masy ciała czy długości noworodka można spokojnie odłożyć w czasie, a oznakowanie dziecka i ocenę w skali Apgar można przeprowadzić na brzuchu mamy bez przerywania kontaktu „skóra do skóry”.

Aby więc zmienić coś w tej materii nie wystarczą przepisy i prawo. Ważne jest szerzenie świadomości na temat kangurowania i jego pozytywnych skutków, nie tylko w pierwszych chwilach życia dziecka w szpitalu, lecz także w późniejszym czasie, w warunkach domowych. Zalety płynące z rodzicielstwa bliskości są ogromne i procentują z przyszłości.

Drogie mamy, tatusiowie, babcie, dziadkowie i inne bliskie maluszkom osoby – jeśli w domu macie nowonarodzonego szkraba, wprowadźcie kangurowanie do Waszej stałej praktyki. Dwie godziny dziennie to tak niewiele w perspektywie najbliższych lat, szczególnie, że maluchy rozwijają się w zastraszająco szybkim tempie. I choć najpewniej około 4-5 miesiąca Wasz szkrab odmówi „współpracy”, bo będzie miał ważniejsze rzeczy do roboty, przytulajcie się najczęściej jak to możliwe. Ja z córą praktykuję codziennie. I Wam również gorąco polecam, nie tylko od święta.

KONKURS

Aby pomóc Wam w kangurowaniu Waszych szkrabów, mamy do rozdania koszulę do kangurowania marki Medbest.

Napisz nam w komentarzu pod artykułem lub pod wpisem na naszym profilu Facebook : DLACZEGO WAŻNE JEST DLA CIEBIE KANGUROWANIE

Zwycięzcę ogłosimy 20 maja 2018r.

Regulamin konkursu dostępny TUTAJ

Uważność jest procesem aktywnego dostrzegania nowych rzeczy. Kiedy to robisz, zaczynasz żyć w chwili obecnej. Stajesz się wrażliwszy na kontekst i perspektywę. To jest istota zaangażowania. Proces ten wcale nie jest energochłonny – wręcz przeciwnie, dodaje ci energii. Tym, co naprawdę nas stresuje, jest bezmyślne formułowanie negatywnych ocen, a także zamartwianie się, że nie będziemy w stanie rozwiązać problemów, które napotykamy na swojej drodze.

Należy pamiętać, że stres nie jest skutkiem wydarzeń, lecz tego, jak my je postrzegamy.

Myślisz, że coś może się stać, a wtedy będzie strasznie. Ale przewidywanie to iluzja. Nie jesteśmy w stanie się domyślić, co się wydarzy. Dlatego podaj pięć powodów, dla których np. nie stracisz pracy. Potem wymyśl pięć argumentów na to, że gdy tak się stanie, to taki obrót sytuacji będzie dla ciebie korzystny (nowe możliwości, więcej czasu dla rodziny itd.) W ten sposób odejdziesz od myślenia „na pewno tak się stanie” i zamienisz je na myślenie „może tak się stanie – a jeśli tak, to dam sobie radę”.

Najnowsze badania pokazują jednoznacznie, że praktykowanie świadomości, która jest wolna od oceny i skupia się na chwili obecnej (czyli uważności lub tzw. mindfulness), bardzo zmienia mózg. Wpływa regularnie na co najmniej osiem obszarów mózgu. Jednym z nich jest kora mózgowa, odpowiedzialna za samoregulację, czyli zdolność do celowego kierowania uwagi i zachowywania się w określony sposób, a także tłumienia odruchowych reakcji i elastycznego zmieniania strategii.

Osoby, które regularnie medytują uzyskują doskonałe wyniki na testach z samoregulacji – potrafią zignorować czynniki rozpraszające uwagę i udzielać prawidłowych odpowiedzi. Wykazują również większą aktywność w obszarze, który jest odpowiedzialny za wyciąganie nauki z przeszłości, aby wspomóc optymalne podejmowanie decyzji.

Neurobiolodzy potwierdzają, że ćwiczenie uważności wpływa też na obszary mózgu związane z percepcją, świadomością ciała, tolerancją bólu, regulowaniem emocji, introspekcją, złożonym myśleniem i poczuciem własnego „ja”.

Jak praktykować mindfulness w pracy?

– Przede wszystkim dobrze zacznij dzień. Badania wykazały, że już w ciągu kilku minut od przebudzenia nasze organizmy uwalniają większość hormonów stresu. Dlatego kiedy się obudzisz, poleż na łóżku jeszcze dwie minuty, po prostu obserwując własny oddech. Gdy w twojej głowie będą się pojawiać myśli związane z tym, co ma się niedługo wydarzyć, pozwól by odpłynęły i powróć do oddechu.

– Gdy dotrzesz do firmy, przez 10 minut (przy biurku albo jeszcze w samochodzie) wykonuj ćwiczenia wspomagające mózg. Chodzi o to, by poćwiczyć przez chwilę uważność, zanim wpadniesz w nurt codziennych obowiązków. Zamknij oczy, rozluźnij się i usiądź prosto. Całkowicie skup się na swoim oddechu. Za każdym razem, gdy poczujesz, że twoje myśli zaczynają gdzieś krążyć, powróć uwagą do oddychania. Przez resztę dnia o twoją uwagę będą walczyć różni ludzie i rozmaite pilne sprawy. Ale przez te 10 minut należy ona wyłącznie do ciebie.

– Uważność w akcji to wspaniała alternatywa dla iluzorycznej wielozadaniowości. Uważna praca polega na włączaniu skupienia i świadomości we wszystkim, co robisz, od momentu wejścia do firmy. Skup się na wykonywanym zadaniu i naucz się wewnętrzne i zewnętrzne czynniki rozpraszające twoją uwagę, a następnie świadomie je ignoruj.

– W późniejszej porze dnia, gdy rozpoczną się nieuniknione spotkania i zebrania, uważność może Ci pomóc w przeprowadzaniu krótszych, bardziej owocnych rozmów. Aby nie wchodzić na spotkanie z głową w chmurach, poświęć dwie minuty na ćwiczenie uważności, możesz to zrobić nawet w drodze na spotkanie.

– Z upływem dnia, gdy Twój mózg staje się coraz bardziej zmęczony, uważność może ci pomóc w zachowaniu ostrości myśli i ustrzeżeniu się przed złymi decyzjami. Po zjedzeniu lunchu ustaw w telefonie budzik tak, aby dzwonił co godzinę. Gdy usłyszysz dźwięk dzwonka, przerwij aktualnie wykonywaną czynność i przeznacz minutę na ćwiczenie uważności. Te przerwy pomogą ci się ustrzec przed wejściem w tryb autopilota.

– A kiedy twój dzień w pracy dobiegnie końca, a ty wyruszysz w drogę powrotną do domu, ponownie uruchom uważność. Wyłącz telefon i radio na co najmniej 10 minut i po prostu bądź. Pozwól, żeby myśli swobodnie przepływały przez twój umysł, nie zatrzymując się w nim na dłużej. Obserwuj swój oddech. Dzięki temu uwolnisz stres nagromadzony w ciągu dnia, a po powrocie do domu i rodziny będziesz w pełni obecny, zamiast odbiegać gdzieś myślami.

Sprawność emocjonalna. W jaki sposób skuteczni liderzy zarządzają swoimi myślami i uczuciami?

Skuteczni liderzy nie angażują się w swoje emocje ani nie starają się ich tłumić. Zamiast tego podchodzą do nich w uważny, wydajny sposób, którego fundamentem są określone wartości. Jak uwolnić się z haczyka negatywnych myśli i emocji? Jak nie być niewolnikiem własnych uczuć?

⦁ Rozpoznaj u siebie schematy. Pierwszym krokiem w budowaniu sprawności emocjonalnej jest to, by nauczyć się zauważać, kiedy nasze myśli i uczucia biorą nas na haczyk. To nie jest proste zadanie, ale istnieją pewne znaki, których można wypatrywać. Jednym z nich jest to, że twoje myśli stają się sztywne i powtarzalne. Druga wskazówka jest taka, że historia, którą opowiada twój umysł, wydaje się stara – jakby dotyczyła czegoś, co już kiedyś przeżyłeś.

⦁ Nazwij swoje myśli i emocje. Nazwij myśl myślą, a emocję emocją. W ten sposób stwierdzenie nie robię wystarczająco dużo zmienia się na mam taką myśl, że nie robię wystarczająco dużo. Dzięki nazwaniu zaczynasz widzieć we własnych myślach i uczuciach to, czym naprawdę one są: nietrwałe źródła danych, które mogą się okazać pomocne lub nie.

⦁ Zaakceptuj je. Przeciwieństwem kontroli jest akceptacja, czyli niepodejmowanie działań pod wpływem każdej myśli i niepoddawanie się negatywności, lecz reagowanie na własne pomysły i emocje w sposób otwarty, zwracanie na nie uwagi i pozwolenie sobie na ich przeżywanie. Weź 10 głębokich oddechów i zwróć uwagę na to, co się dzieje w danym momencie. Możliwe, że poczujesz ulgę, ale nie ma gwarancji, że twoje samopoczucie znacząco się poprawi. Może być tak, że uświadomisz sobie, jak zdenerwowany jesteś.

⦁ Podejmij działania zgodne z twoimi wartościami. Kiedy uwolnisz się z haczyka trudnych myśli i emocji, możesz podjąć działania. Zachęcamy liderów, by skupiali się na koncepcji wykonalności: czy twoja reakcja przyniesie korzyści? Czy zrobisz krok do przodu? Emocje zmieniają się, jak pogoda. Wartości natomiast są czymś stałym, do czego możesz się odwołać w każdej chwili i dowolnej sytuacji.

Nie da się zablokować trudnych myśli i emocji. Skuteczni liderzy zwracają uwagę na swoje wewnętrzne przeżycia, ale nie dają się złapać na haczyk. Umieją uwolnić swoje wewnętrzne zasoby i podjąć działania, które są zgodne z ich wartościami.

Mindfulness (uważność) nie polega na tym, żeby żyć w zwolnionym tempie, lecz na wzmocnieniu skupienia i świadomości zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym. Chodzi o to, by umiejętnie ignorować czynniki rozpraszające uwagę i nie zbaczać z drogi, która prowadzi do osiągnięcia twoich prywatnych i zawodowych celów.

Fragmenty tworzące tekst pochodzą z książki Mindfulness. Inteligencja emocjonalna. Seria „Harvard Business Review” o inteligencji emocjonalnej. Wydawnictwo HELION.