Change font size Change site colors contrast

„Dramat dramat dramat” – ciśnie mi się prześmiewczo na usta, gdy krzątając się po kuchni słyszę w tle „lecący” telewizor z serialem „Szpital”, a w nim pokrzykującą groźnie modelkę o zniszczonym życiu i karierze. Zupełnie nie potrafię zrozumieć po co ktoś produkuje serial typu „jednorazówka”?

Jednocześnie uświadamiam sobie, ile mieliśmy i mamy „na rynku” seriali medycznych. Aż się nie chce wierzyć, że nadal pojawiają się nowe tytuły: Diagnoza, W rytmie serca oraz Lekarze na start. I ja się pytam – dlaczego akurat te szpitale i choroby i lekarze? Coś jednak musi w tym być, skoro sama jedną z kultowych pozycji, czyli Grey’s Anatomy oglądałam namiętnie przez wiele lat, a i parę odcinków „Leśnej Góry” się przycięło w niedzielę za starych dobrych czasów, w domu rodzinnym, przy kominku. Ale do rzeczy, a rzecz tym razem sprowadza się do mojego bardzo subiektywnego przeglądu seriali. Jak tylko popadam w stan, który określić można jako „głód serialu”, najczęściej przemierzam Internet w poszukiwaniu polecanych seriali. Tym razem ja sporządziłam short-listę seriali must-see w moich własnych kategoriach – może komuś się przyda? Bardzo proszę:

Serial prawniczy

Jak byłam mała, oglądałam Ally McBeal . Wówczas na fali inspiracji główną bohaterką pierwszy raz pomyślałam, że mogłabym być prawnikiem (co pamiętam było mi sumiennie odradzane). Potem długo nie było nic, co by mnie porwało, aż do czasów aplikacji, kiedy to ktoś wymyślił Prawo Agaty. Pokochałam ten serial miłością wielką. Za co? Na pewno nie za treści prawniczo-merytoryczne (powinnam dyplomatycznie przemilczeć chodzenie na sali rozpraw, sprzeciwy w czasie przesłuchań i wyznaczanie rozpraw dzień po dniu, a nawet w nocy). Natomiast na pewno za ogólny klimat i za inspiracje stylizacyjne czerpane od głównej bohaterki (wielki szary szal z Zary, który sobie kupiłam wiedziona myślą że będę lepszym prawnikiem… z wyglądu, do dziś jest moim ulubionym zimowym akcesorium). Od ostatniego sezonu minęło już sporo czasu, a ja niekiedy wracam do niektórych odcinków – Bogu dzięki za player.pl.

SUITSów też ubóstwiam – to dzięki Rachel zrozumiałam, że czarny lakier na paznokciach w pracy może być ok.

A latem tego roku poznałam Netflixowe Drop Dead Diva. Serial jest w zasadzie komediowy – o tym jak modelka, która ginie w wypadku samochodowym, wraca do żywych w troszkę większym ciele pani prawnik. Mistrzostwo!

Serial kryminalny

Jakkolwiek wspieram polską kulturę i w czasie studiów obejrzałam z legalnego źródła każdy odcinek Kryminalnych , to jednak w tej kategorii wygrywa How to get away with murder, mimo, że jest to serial z gatunku tych, gdzie każdy ostatecznie będzie w coś zamieszany. Nie można jednak odmówić twórcom niesamowitych zwrotów akcji i stałego elementu zaskoczenia. Miałam bardzo długą przerwę między sezonami, myślałam, że już nie wrócę do wątków morderczych, ale jak już wróciłam, to nie mogłam się oderwać. Na pierwsze miejsce Ex aequo zasługuje też The Killing – zarówno w amerykańskiej (który oglądałam ja) oraz duńskiej wersji – mroczna i mocno deszczowa historia śmierci Rosie Larsen. Genialni główni bohaterowie, bardzo bardzo polecam.

Serial obyczajowy

Na pierwszy ogień daję Bloodline – to powolna, ale bardzo nieoczywista historia rodzinna opowiadana w scenerii bajkowej Florydy – dla jednych nudna, dla mnie idealna, z jedną z najlepszych serialowych czołówek.

W tej kategorii muszę też wspomnieć o Anne with an e. To propozycja Netflixa, na podstawie powieści Lucy Maud Montgomery Ania z Zielonego Wzgórza. A jako, że Anię uwielbiam i tę książkową i tę filmową z 1985 r., którą to na kasecie VHS oglądałam prawie w każdą sobotę rano (obejrzałam wszystkie części tego filmu tyle razy, że znam prawie każdy dialog). Zatem nie mogłam sobie odmówić, by przypomnieć sobie tę historię. Czekam na sezon 2, choć trochę boję się co wymyślą twórcy – czy ja dobrze myślę, że oni tam chcą jakiś dziwny wątek dramatyczno-kryminalny umieścić? Bo mnie interesuje tylko wątek miłosny Ani i Gilberta, nie oszukujmy się.

Serial komediowy

Sex and the city. Ta pozycja nie wymaga komentarza.

Serial na terapię „odmóżdżającą”

Plotkara. Odpalając każdy kolejny odcinek wszystkich 6 (słownie: sześciu !!!) sezonów zastanawiałam się – dlaczego ja to oglądam??? Odpowiedź jest i będzie tylko jedna – dla całkowitego relaksu. Dzięki serialowi przenosiłam się do świata takich głupot, że dzień od razu stawał się lepszy.

Serial dziwny

Nie lubię horrorów, nie lubię science-fiction. Nie lubię też zaczynać i nie kończyć oraz nie mieć zdania na jakiś temat. A swego czasu absolutnie wszyscy jak jeden mąż (wyłączając z tego mojego męża, który zdecydowanie odmówił udziału w tym procederze) zasiedli do oglądania drugiej serii Netfixowego Stranger Things. I jak zasiedli, tak nie wstali, dopóki nie skończyli. Zaciekawiło mnie jak wielu moich znajomych, przyjaciół, a nawet członków rodziny połączył ten serial. Pomimo wewnętrznej niechęci postanowiłam sprawdzić czy i na mnie podziała ten fenomen. Podziałał w ten sposób, że ostatnie resztki każdej wolnej chwili czasu jesiennego wygospodarowałam na „dooglądanie” obu serii. Bardzo się cieszę, że ukradłam sama sobie ten czas, bo pewna postać stała się dla mnie bohaterem absolutnie genialnym. Mama Willa (która ją zagrała Winony Ryder).To dla niej obejrzałam ten serial do końca.

To oczywiście zaledwie kilka pozycji z tej całej masy seriali, która powoli nas zalewa z Netflixa.

Ja się cieszę, choć zasadniczo na oglądanie nigdy nie mam czasu. Ostatecznie czas się znajduje, czasem marnuje, czasem dodaje sił i energii, czasem śmieszy, czasem wzrusza. Dlaczego tak lubimy seriale? Chyba właśnie dlatego, że dostarczają nam wrażeń, których na daną chwilę potrzebujemy, a których nam dzień nie dostarczył. Ważne, by jednak nie utknąć z nosem w alternatywnym świecie i czasem poszukać tych niezwykłych historii w naszych troszkę bardziej zwykłych życiach. Co nie znaczy, że nie możemy czerpać inspiracji z ulubionych bohaterów. Bo czyż w tym momencie nie jestem taką Carrie Bradshaw? Siedzę i piszę. I dobrze mi z tym. A jeszcze kilka lat temu, gdy na nią patrzyłam, jak ona tak siedzi i pisze, to jej tego zazdrościłam. Teraz to pewnie ona zazdrościłaby mi – wieku i ładnych dłoni;) Ha, wygrałam!

Klaps to przecież klaps – to zupełnie autonomiczne pojęcie, które nie mieści się w zbiorze przemocy czy agresji. Klaps ma przecież czegoś nauczyć, zwrócić uwagę dziecka na złe zachowanie czy na zagrożenie dla jego życia i zdrowia. Ma uchronić przed guzem, szwem czy oparzeniem, ma zapobiec zdzieleniu siostry czy rówieśnika łopatką przez łeb, ma uchronić przez potrąceniem przez samochód, ucięciem palców schodami ruchomymi lub wyperswadować skok z trzeciego piętra na główkę. Tak pojęty klaps to samo dobro i przejaw miłości. Czy zatem uprawniona jest teza, że kapsy są niezbędne w wychowaniu?

 

Statystyki mówią, że tak

Ostatnie badania wykonane na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka wskazały, że istnieje ogólna społeczna aprobata dla klapsów – aż 43% badanych podało, że są takie sytuacje, kiedy trzeba dziecku dać klapsa (z czego większość badanych , bo aż 39 % odpowiedziała na to pytanie „raczej tak”, zaś „zdecydowanie tak” odpowiedziało jedynie 4% ankietowanych). Odsetek osób bezwzględnie dezaprobujących takie zachowanie wyniósł 23% („zdecydowanie nie”), zaś „raczej nie” odpowiedziało 34% osób. 

 

Powyższe liczby stanowią pewien punkt odniesienia, jednak zdają się mówić ostatecznie bardzo niewiele. Skoro bowiem badani rodzicie uważają, że dawanie klapsa jest w wychowaniu czasem konieczne, to oznacza, że nie uznają klapsa za bicie. Podobnie, uważają też, że pomiędzy „daniem w skórę”  a „biciem” nie można postawić znaku równości . By rozstrzygnąć, jak to z tym klapsem naprawdę jest, zrobiłam swój własny reserach. 

 

Klaps miłości

Tak twierdzi Zbigniew Stawrowski. Jego zdaniem „Klaps właściwie rozumiany i odpowiednio stosowany, może być wyrazem najlepiej pojętej rodzicielskiej troski, zaś jego wymierzenie, czasem wręcz moralnym obowiązkiem rodziców. Jego zdaniem „odpowiedzialni i normalnie myślący rodzice dobrze wiedzą, że klaps nie jest żadnym biciem, nie jest nawet czymś szkodliwym, lecz – przeciwnie – jest czynem o wysokiej wartości wychowawczej i dlatego zasługuje wręcz na pochwałę. Oczywiście, pod jednym koniecznym warunkiem: że jest tym, czym jest, i niczym innym – właśnie klapsem”. 

Nie pochwala on jednak klapsów, które są przejawem wyładowania frustracji i agresji na dziecku. Za to otwarcie  powtarza, że „klaps w cuchu miłości rodzicielskiej jest wyrazem najgłębszej odpowiedzialności za dziecko.

 

Profesor Stawrowski odróżnia dwie kategorie przemocy – przemoc bezsensowną i bezwzględnie złą oraz przemoc usprawiedliwioną. Jako przykład tej drugiej, podaje wymiar sprawiedliwości, który stosuje przymus wobec obywateli naruszających prawo, w celu wyegzekwowania orzeczeń czy wyroków.  Jednocześnie wskazuje, że „oprócz przemocy sprawiedliwej stosowanej przez władzę państwową istnieje inna i to jeszcze bardziej podstawowa wspólnota i instytucja, która ze swej natury również posiada oczywiste uprawnienie stosowania usprawiedliwionej przemocy – to rodzina i instytucja władzy rodzicielskiej. […]. Racją i celem przemocy stosowanej przez państwo jest sprawiedliwość, uzasadnieniem siły stosowanej przez rodziców jest ich pełna miłości troska. O ile przestrzenią państwa jest przestrzeń sprawiedliwości, o tyle przestrzeń rodzicielska jest przestrzenią miłości.  

 

Stawrowski podkreśla, że klaps, jako wyjątkowy środek wychowawczy, używany w drastycznych, niebezpiecznych i ważnych momentach, stanowi najlepszą formą reakcji rodzica na niedopuszczalne zachowanie dziecka. Nadto dodaje, że „użycie przemocy w formie klapsa stanowi równocześnie formę socjalizacji dzieckauświadamia mu, w zrozumiałej dla niego formie, elementarną zasadę, która rządzi życiem dorosłych członków wspólnoty. Owa zasada brzmi: normalną i właściwą reakcją na zachowanie kogoś, kto narusza pewne nieprzekraczalne w społeczeństwie granice, jest przemoc władzy państwowej, która powstrzymuje sprawcę przed kontynuacją zakazanego działania oraz zmusza go, by w formie sprawiedliwej kary poniósł konsekwencje swojego czynu.” Na koniec dodaje „kto w ekstremalnych sytuacjach nie daje owego wyraźnego sygnału i nie uczy swych dzieci tej właśnie zasady, prawdopodobnie, chcąc nie chcąc, wychowuje przyszłych przestępców.

 

Ten bardzo szeroko dyskutowany oraz jeszcze szerzej krytykowany i wielokrotnie rozkładany na czynniki pierwsze pogląd profesora UKSW to jeden z najbardziej skrajnych głosów w tej sprawie. Po przeczytaniu całego Internetu trzy razy, oczywistym stało się dla mnie, że zdania odnośnie dopuszczalności klapsów w wychowaniu są bardzo podzielone. Dla zobrazowania skali kontrowersji w omawianej kwestii,  zacytuję niektóre wypowiedzi.

 

Fora internetowe, stanowią kopalnię wypowiedzi wszelkich (wiedzy już niekoniecznie) na każdy temat, a już szczególnie związany macierzyństwem i wychowaniem. Na jednym z wątków Kafeterii zastałam takie oto wpisy odnośnie klapsów: „Rodzice bijący swoje dzieci albo nawet dający klapsy są patologiczni i popełniają przestępstwo. Klapsy to jest przemoc w rodzinie!”; „Dziecko czasami musi dostać klapsa, żeby wiedziało ze to rodzica trzeba się słuchać.”;  „Te moje klapsy są wymierzane wtedy, gdy dziecko ma poczuć że zrobiło coś co mnie bardzo rozgniewało. To nie jest oznaka słabości a skrajnego gniewu i dziecko ma zapamiętać ten gniew, żeby pojąć przyczynę. Jestem zwolenniczką wychowywania zgodnego z naturą. W naturze młode mają respekt do rodzica bo czasem oberwą tak, że się przestraszą. I o to chodzi.”. 

 

Na forum gazeta.pl jedna z użytkowniczek zadała pytanie „dałyście kiedyś klapsa/lanie swoim dzieciom? zastanawia mnie czy tylko ja jestem taką wyrodną matką”. Odpowiedzi były oczywiście skrajnie różne: „klapsa dałam i to nie raz. Syn ma 4 lata. Krzyki, prośby i groźby nie pomagają. Klaps też czasem nie, ale częściej jest skuteczny niż pozostałe perswazje”; „nie bardzo widzę różnicę między laniem a klapsem – jedno i drugie bezsensowna przemoc. dający jedynie dowód jak bardzo dorosły nie potrafi poradzić sobie ze swoimi emocjami, a od małego dziecka oczekuje, że będzie sobie radziło ze wszystkim. Nigdy nie uderzyłam dziecka, mimo, że czasem była bardzo trudna (obecnie 3,5 roku)”. 

 

Zaskakujące porównania obrazujące kontrowersje związane z klapsów w wychowaniu znalazłam w jednym z wątków na trójmiasto.pl: „Kasiu a czy widzisz różnicę miedzy daniem klapsa a biciem? Bo ja widzę, to tak samo jakbyś nazwała osobę która wypije jednego drinka alkoholikiem”; „Piwo to nie alkohol, klaps to nie bicie… Ot, paradoksik taki :D”. Oprócz wypowiedzi o zabarwieniu satyrycznym znalazło się też kilka bardziej merytorycznych: „Nie biję. Widać mam bardzo grzeczną, nie zbuntowaną dwulatkę. Albo działają moje metody wychowawcze, czyli pozwalanie dziecku wybrać, uczenie konsekwencji wyboru, mówienie o planach żeby nie czuła się zaskoczona, rozmawianie o jej uczuciach, tłumaczenie moich decyzji – traktowanie jak człowieka”. 

 

Instagram również nie pozostał wobec klapsów obojętny. Na profilu Sonii Bohosiewicz zawrzało pod zdjęciem otagowanym #kochamniebije . Aktorka zwróciła uwagę, że w naszych głowach ułożyło się już, że bicie jest naganne, zaś klapsy nadal wzbudzają mieszane uczucia. Swoim obserwatorom zadała  też kontrowersyjne pytanie –„ czy nadal klaps, pociągnięcie za uszko, uszczypnięcie, wykręcanie rączki są akceptowalne?”.  Odpowiedzi były oczywiście bardzo skrajne: „bądź co bądź, ale klaps wyprowadził mnie na ludzi. Nie mówię  ostrym laniu. Nie mam rodzicom tego za złe. Dopiero po klapsie wiedziałam, że nabroiłam i wyciągałam wnioski. Bywają takie wyjątki jak ja”;  „Zgadzam się, że bicie, że poniżanie słowne, że wykręcanie rączek, walenie po plecach, głowie itp itd. to przemoc. I tylko przemoc. Ale stawianie na równi z KATOWANIEM klapsa małego, albo podniesienia głosu to chyba przesada”; „psychicznie katuje się klapsem”;  „ za każdym razem jak dziecko wyprowadzi Cię z równowagi, zamiast klapsa – pocałuj je. Działa!”; „tak…jak dziecko napluje Ci w twarz to je pocałuj w nagrodę, jak wybiegnie na ulicę, też pocałuj… przez takie głupie matki później obserwuje się dzieci wychowane bezstresowo i jestem załamana, bo te dzieci myślą, że mogą wszystko bo mama i tak pocałuje”.  

 

Powyższy post Sonii Bohosiewicz był jedną z wielu odpowiedzi na burzę wywołaną na Twitterze po wpisie Sylwii Spurek, zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich, która podzieliła się na swoim koncie najnowszym wynikiem sondażu przeprowadzanego dla rp.pl, sugerując, że „prawie połowa badanych akceptuje bicie dzieci”. Na wpis surowo zareagował polityk Krzysztof Bosak, odpowiadając „Proszę nie wprowadzać w błąd. W sondażu było pytanie o „stosowanie klapsów”, a nie o „bicie dzieci”. To dwie różne rzeczy, co jest zrozumiałe dla każdego normalnego człowieka”. 

 

By rozstrzygnąć powody wzburzenia młodego polityka na słowa pani Rzecznik, jedna z telewizji śniadaniowych zaprosiła go na wywiad . Broniąc swojego stanowiska, szef Ruchu Narodowego wskazał, że wpis Pani Rzecznik stanowił manipulację socjologiczną, bowiem pytanie w wykonanym badaniu opinii społecznej dotyczył akceptacji klasów w wychowaniu, a nie bicia dzieci. Według niego, postawienie znaku równości między biciem a klapsami, stanowiłoby wyraz nurtu całkowicie eliminującego klapsy i inne kary cielesne z wychowania , co jest nieuprawnione wobec różnych modeli wychowawczych stosowanych przez rodziców. Uznał, że klaps jest bardzo delikatną formą przemocy, która może mieć uzasadnienie wychowawcze. W odpowiedzi na taki dyskurs, zaproszona do studia pani psycholog  wskazała, że klaps nie ma żadnej wartości wychowawczej. Podkreśliła, że najczęściej klapsy są wyrazem bezradności rodziców. Według niej, klaps daje bardzo szybki efekt, bo dziecko jest w szoku, bowiem od osoby od której spodziewa się miłości, dostaje coś, co jest niemiłe i przekracza jego granice intymności. 

 

Spór gości oczywiście nie został żadną miarą rozstrzygnięty. Co więcej, niecałe trzy miesiące później, wątek klapsów był na nowo podjęty w tej samej telewizji . Zwrócono tam uwagę na ostatnie badania naukowe, które wskazują na brak pozytywnego wpływu klapsów na wychowanie dzieci. Chodzi o opublikowaną w 2016 r. w „Journal of Family Psychology metaanalizę badań prowadzonych przez ostatnie 50 lat na grupie 160 tys. dzieci. Elizabeth Gershoff z University of Texas, koordynatorka projektu, podkreśla: „ Zaobserwowaliśmy, że klapsy powodują wiele długotrwałych i zupełnie niezamierzonych efektów w rozwoju dziecka, a zupełnie nie wpływają na wzrost posłuszeństwa, choć takiego właśnie efektu oczekują rodzice.”. Dodaje także: „Społeczeństwo nie kwalifikuje klapsów jako przemocy fizycznej. Nasz raport pokazuje jednak, że klapsy dają takie same negatywne efekty w psychice dziecka jak przemoc fizyczna, tle tylko że mniejszym natężeniu”. Zwraca także uwagę na cel badania: „Mamy nadzieję, że badanie zwróci uwagę rodziców na potencjalne szkody jakie może przynieść dawanie klapsów dzieciom oraz skłoni ich do używania innych, metod wychowania”.  

 

Po przebrnięciu przez wszystkie powyższe wypowiedzi , głosy, badania, statystyki i stanowiska, doszłam do przekonania , że aby móc przeprowadzić studium nad klapsem, muszę stworzyć własną grupę badawczą i posłuchać jaki jest stosunek rodziców do klapsów w prawdziwym, nie medialnym, nie psychologicznym i nie naukowym świecie. Wygląda to następująco

 

Zdarzyło mi się…

To w rozmowach słyszałam najczęściej. I to od osób, które na moje dalsze pytanie o to, czy klapsy ich zdaniem są skuteczną metodą wychowawczą, odpowiedziały stanowczym nie. 

 

Dlaczego? 

Najczęściej z bezsilności, ze względu na brak reakcji dziecka na prośby i na wszelkie inne metody perswazji.

 

Zdarzało się to też w sytuacjach ekstremalnych: „Córce dałam klapsa w momencie według mnie zagrażającym życie i zdrowie jej rodzeństwa – córka leżała całym ciałem na niemowlaku, a za drugim razem przyciskała głowę niemowlaka do puszystego dywanu”. „Chciałam ostrzec dziecko przed podejmowaniem niebezpiecznych zachowań, jakimi było wstawanie i skakanie na stojąco w wannie pełnej wody, bałam się, że uderzy się o kran, przewróci, utopi, a nie reagowało nie słowo nie”.

 

Czasem klapsy są reakcją na napady złości i wybuchy agresji dziecka. „Absolutnie nic nie działało. Mała miała taki okres, że wielokrotnie w ciągu dnia wymuszała na nas różne zachowania i buntowała się przed narzuconym rytmem dnia poprzez histerie i wrzaski. Najczęściej, jako efekt końcowy, rzucała się na podłogę. Jej ataki były albo z bardzo błahych powodów lub zupełnie bez powodu. Nie pomagały rozmowy, tłumaczenia, zostawianie w pokoju do wypłakania się, zagadywanie, rozśmieszanie, tulenie, totalnie nic. Po dwóch miesiącach takiego zachowania dzień w dzień, raz straciłam cierpliwość.”

 

Czy klaps przyniósł zamierzony rezultat?

W bardzo niewielu przypadkach klaps przyniósł posłuch. Z wielu wypowiedzi wynikało, że był to szok i strach przed nowym, nieznanym i niepokojącym zachowaniem rodzica. Bardzo często szok był chwilowy i klaps nie uchronił przed powtórzeniem przez dziecko tych samych nagannych zachowań, za które otrzymało klapsa.  „Widziałam po minie dziecka  zdziwienie, czasem strach. Gdy sytuacja jest napięta to powiedziałabym ,że to tylko dolewa oliwy do ognia i dziecko jest czasem bardziej agresywne.”

 

Czy pamiętasz swoje odczucia po daniu klapsa?

Odczucia po „danym klapsie” są podobne. Dla tych, którzy nie uznają klapsów za dobrą metodę wychowawczą, jej zastosowanie budzi wyrzuty sumienia i smutek.  

 

„Czułam się bezradna i zdenerwowana.  Potem przyszedł też smutek,  wstyd przed sama sobą i było mi przykro, że zawiodłam swoje dziecko i jego zaufanie oraz siebie jako matkę”. 

 „Przeprosiłam córkę za swoje zachowanie. Wstydzę się tego,  ale mówię o tym, bo w ten sposób słyszę co zrobiłam i to mnie hamuje przed powtórką”. 

„Zobaczyłam w jej oczach takie smutne zdziwienie. Odwróciła się ode mnie i cicho załkała, a moje serce absolutnie się rozpadło i popłakałam się razem z nią. Wiedziałam, że był to pierwszy i ostatni raz, kiedy dałam jej klapsa ”. 

 „Było mi źle oczywiście, dziecko nie zrozumiało do końca, co chcę przy pomocy tego działania osiągnąć. Ale ja od razu się otrząsnęłam z własnego gniewu”. 

„Moje odczucia są zawsze takie same – mam wyrzuty sumienia i pretensję do siebie, że nie powinnam, że może są inne sposoby. Niby używam tego jako ostateczność…ale moje jednak mogłabym zrobić jeszcze coś więcej/ coś innego…”.  

„Wyrzuty sumienia, przeprosiny powiedziane głośno i wyraźnie. I moje ciche palenie się ze wstydu w milczeniu”. 

 

Czy klaps to przemoc?

W opinii moich rozmówców zdecydowanie tak. Niektórzy zwracali jednak uwagę na to, by go nie demonizować. Klaps z zasady nie boli („toż pupa jest miękka”).  Inni podkreślali, że klaps jednak boli, ale bardziej psychicznie. „Klaps to forma przemocy wobec dziecka, to poniżająca forma wyegzekwowania u dziecka zachowań, które są według rodzica właściwe”. A czasem trudno było o jednoznaczną odpowiedź: „w sumie to niewinne klapsy, ale jak by nie patrzeć to jest to przemoc”. 

 

Jakie metody wychowawcze i dyscyplinujące stosujesz? 

Z odpowiedzi stworzyłam następującą listę: 

  • rozmowa stanowczym głosem; 
  • informowanie o konsekwencjach jakie poniesie na skutek swojego zachowania; 
  • odbieranie przywilejów: skrócenie czasu bajki lub brak bajki/ ograniczenie lub brak zabawy czymś, na czym dziecku zależy/ nieotrzymanie słodyczy,   zakaz korzystania z komputera;
  • w momencie najwyższych emocji u dziecka wyprowadzam je w spokojne miejsce, bez zbędnych bodźców, gdzie może się wykrzyczeć, wyrazić swoją złość, następnie  oferuję dziecku przytulanie, a na koniec po uspokojeniu rozmowę – wspólnie szukamy powodów wcześniejszego zachowania i staramy się unikać tych bodźców w przyszłości;
  • odesłanie dziecka do pokoju z poleceniem zastanowienia się nad swoim zachowaniem i jego skutkami, a następnie rozmowa na ten temat;
  • nazywam emocje – mówię córce: „jesteś wściekła wiem, widzę”, dzięki temu córka często też już nazywa sprawy po imieniu: jest mi smutno! Jest mi przykro;
  • mówienie dzieciom o wszystkim wprost: moich odczuciach (wszystkich – pozytywnych, ale i negatywnych, mówię o tym, że czuję zmęczenie, zniecierpliwienie czy pozytywne odczucia gdy jest między nami pełna współpraca ), oczekiwaniach, planach;
  • metoda liczenia do 3 – jak wypadnie 3 to zawsze jest tego konsekwencja (np. odebranie możliwości grania na xboxie, brak oglądania telewizji lub zakaz spotykania z kolegami);
  • konsekwencja – „jeśli grożę dziecku, że jak się nie ubierze to pojedzie w piżamie do przedszkola , to właśnie tak się dzieje – żeby dziecko traktowało nas poważnie, szanowało i wiedziało, że nie żartujemy”.  

Wielokrotnie padało też wskazanie na rozmowę. To nie jest kara, ani żaden środek dyscyplinujący. Ale czy faktycznie za wszystko trzeba karać albo nagradzać ? Metodą kar i nagród nie uczymy dziecka narzędzi do tego, by sobie przemyślało i przeanalizowało swoje zachowanie. „Czasami naprawdę wystarczy pogadać, żeby osiągnąć pożądany efekt bez karania. Najlepiej rozmawiać nie od razu, tylko np. wieczorem tego samego dnia, jak dziecko i rodzic trochę się zdystansują do sprawy. W momencie, gdy coś się dopiero stało, czasami można coś chlapnąć w emocjach. Poza tym, jeśli rozmawia się z dzieckiem, na takiej zasadzie, że ono jest przekonane, że na jakąś „mądrość życiową” wpadło samo, to daje lepsze efekty niż jak dziecko po prostu wysłucha przemowy rodzica w roli autorytetu. Czasami lepiej zadać jakieś pytania pomocniczo naprowadzające, żeby dziecko doszło do własnych wniosków.”

 

Klaps? Nigdy!!

Dlaczego nigdy, przenigdy nie zdarzyło ci się dać klapsa?

„Po prostu uderzenie dziecka, w jakikolwiek sposób, mieści się w moim (szerokim) pojęciu przemocy”. 

„Nie chcę, żeby moje dziecko patrzyło na mnie ze strachem w oczach. Jesteśmy dla dziecka autorytetami, opoką, do której mogą się zwrócić, gdy ktoś sprawi im ból. Gdzie się zwrócą, gdy to my zadamy im ból?

„Dziecko chłonie nasze zachowania jak gąbka. Jak wytłumaczyłabym mu, że nie wolno bić rówieśników, swojej partnerki/partnera, skoro sama robię dokładnie na odwrót?”

„Klapsy wywołują tylko bezrefleksyjny strach przed tym, jak na zachowanie zareagują rodzice. Jedyną metodą jest wytłumaczenie dziecku, dlaczego zabraniasz mu danych zachowań, a jeśli nie umiesz wytłumaczyć dlaczego, to nie zabraniaj”. 

„Staram się traktować dzieci jak sama chciałabym być traktowana. A nie chcę, by ktoś mnie bił”

„Uważam, że klapsy nie przynoszą żadnych rezultatów. Po klapsie dziecko się ewentualnie  uspokoi, ale nie wyciągnie żadnych wniosków na przyszłość, bo bardziej będzie skupione na swojej krzywdzie”.  

 

Klaps może mieć sens 

Niektórzy z moich rozmówców stosują lub stosowali klapsy w wychowaniu, bardziej jako element wyjątkowy, nigdy „na co dzień”. W rozmowach potwierdzili, że widzą efekty. Klaps nie jest silny, jest tylko zaakcentowaniem złego postępowania dziecka. Nigdy zaś nie ma na celu sprawiania bólu czy też wzbudzania lęku. „Uważam, że w pewnym wieku takie fizyczne zwrócenie uwagi dziecka  (ale naprawdę klaps musi być taki bardziej dotknięciem/muśnięciem) nie jest złem samo w sobie. Jeżeli obserwujemy nasze dziecko i widzimy, że to mu pomaga poradzić sobie też z jego emocjami, to ta metoda może stać się czymś przydatnym”. 

„Zauważyłam, że takim klapsem dziecko koduje, że przegięło. Te kilka klapsów w wychowaniu wystarczyło, by  syn ostatecznie poznał granice swojego zachowania”. 

 

Klapsy poza prawem?

W mojej ankiecie znalazło się też pytanie – czy klapsy są zgodne z prawem? Odpowiedzi były różne – niektórzy mówili, że nie, ale być powinny. Inni, że bicie oczywiście tak, ale że lekkie klapsy już nie.  

 

Zadając to pytanie wydawało mi się, że jako „praktykujący” prawnik z łatwością uda mi się rozstrzygnąć, jak wygląda kwestia klapsów w prawie. Okazało się jednak, że sprawa prosta nie jest i wymaga szczegółowej analizy prawnej. 

 

Zgodnie z art. 96[1]Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRO) „Osobom wykonującym władzę rodzicielską oraz sprawującym opiekę lub pieczę nad małoletnim zakazuje się stosowania kar cielesnych”. Taka regulacja miała na celu zmianę postaw społeczeństwa poprzez zaakcentowanie innych metod wychowawczych. Ponadto wprowadzenie art. 96[1] KRO było wynikiem uwzględnienia wytycznych z prawa międzynarodowego.

 

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że ustawodawca zakazuje stosowania przez rodziców wszelkich kar cielesnych. Rygoryzm tej konstrukcji łagodzi brak sankcji przewidzianej w przypadku stosowania przez rodziców takich metod wychowawczych. Z tych względów, powołany wyżej przepis z KRO, zakazujący stosowania kar cielesnych nie ma przewidzianej sankcji, staje się jedynie wskazówką, wytyczną, a nie realnym zakazem. Dopiero, gdy kara cielesna wypełni znamiona przestępstw z Kodeksu karnego (KK)– np. znęcania się z  art. 207 KK lub naruszenia nietykalności cielesnej  z art. 217 KK, lub też będzie mogła być zakwalifikowana jako przemoc w rodzinie, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, wtedy można uznać, że jest ona prawnie zakazana. 

 

Podkreśla się jednak, że zakaz ten nie jest bezwzględny i doznaje ograniczeń na skutek istnienia kontratypów. Na przykład rodzic lub opiekun mogą naruszyć nietykalność cielesną dziecka, gdy będąc w stanie wyższej konieczności,  bronią go przed bezpośrednim niebezpieczeństwem (np. matka szarpie małego chłopca, powstrzymując go przed wbiegnięciem na ulicę) lub w obronie koniecznej (np. ojciec rozdziela siłą bijące się rodzeństwo). Istnieje również możliwość wyłączenia winy rodzica, gdy ratuje on dobro, nieprzedstawiające wartości oczywiście wyższej od nietykalności cielesnej dziecka (np. wówczas, gdy ojciec wyszarpuje córeczce z ręki smartfona, który chciała wrzucić do wody)

 

Zauważa się także, że niektóre bezprawne czyny zabronione, polegające np. na naruszeniu nietykalności cielesnej dzieci przez rodziców, mogą nie stanowić przestępstwa z powodu znikomego stopnia społecznej szkodliwości (dajmy na to lekkie „klapsy”) – choć co do tego poglądu nie ma jednolitości. 

 

Natomiast, ze względu na pojawienie się w KRO przepisu art. 96 [1] KRO, został wyrażony pogląd przez M. Morawską, że „ustawodawca w bardziej dobitny sposób chyba nie mógł zasugerować, że nawet tzw. klaps nie stoi w zgodzie z obowiązującym prawem. Ta sama autorka uważa też, że w chwili obecnej prawo do karcenia „swymi granicami nie obejmuje karcenia cielesnego w żadnej postaci”. Podobnie twierdzi R. Krajewski: „po prostu nie jest już możliwe obejmowanie jego zakresem stosowania wobec małoletnich kar cielesnych”

 

Jak widać, powyższa analiza nie pozwala na jednoznaczne wskazanie, że klapsy są niezgodne z prawem, jeśli chodzi o niezgodność z normami prawa karnego . Zdaje się jednak, że zakaz stosowania kar cielesnych określony w art. 96 [1] KRO obejmuje swym zakresem także klapsy, nawet te „lekkie”. 

 

Zamiast podsumowania 

Celem tego artykułu nie było dokonanie żadnej oceny – ani klapsów jako metody wychowawczej ani nas jako rodziców – zarówno tych, którym się zdarza jak i tych którym się to nigdy nie zdarzyło (a tych drugich pod sąd wziąć trzeba, bo przecież nie można wykluczyć, że wychowują pod swoim dachem kryminalistów). 

 

Ocena musi zajść w nas samych. Każdego dnia na nowo. Podczas każdej próby wychowawczej  – na nowo. Przy każdej awanturze – na nowo. Z każdym rzuceniem się na ziemię w sklepie – na nowo. W czasach słabości, w czasach trudności, w czasach dzieci małych i w czasach dzieci dojrzewających. Ocena pierwotna, czasem ocena następcza. A jej dokonywanie zdaje się być wpisane w definicję bycia rodzicem. 

 

Ps. Dziękuję wszystkim rozmówcom za szczerość i wypowiedzi prosto z serca. Ten artykuł powstał dzięki Wam!

 

Czytam bowiem w wiarygodnym źródle medycznym:

pracoholizm to stan psychiczny charakteryzujący się przede wszystkim stałym, wewnętrznym przymusem (silną potrzebą) wykonywania pracy lub innych czynności z nią związanych, z towarzyszącym poczuciem dyskomfortu (złego samopoczucia) w sytuacjach, kiedy możliwość zajmowania się sprawami, które jej dotyczą, jest utrudniona. Jest to stan uzależnienia od wykonywanej pracy, powodujący zaburzenie równowagi między istotnymi elementami życia codziennego. O pracoholizmie można także mówić wówczas, kiedy związek jednostki z jej pracą stanowi poważną konkurencję dla innych ważnych związków, kiedy praca stała się źródłem większej satysfakcji niż życie rodzinne i inne dotychczasowe relacje i zamiłowania. Pracoholizm jest więc formą patologicznego zachowania, a praca jest w tym przypadku formą narkotyku.”

No i się załamałam. Bo okazało się, że jednak jest coś ze mną nie tak, choć może nie aż tak skrajnie jak w powyższej definicji. Ale od początku. Oto historia choroby.

Do pracy wróciłam dokładnie 26 dni po porodzie.

Tak wyszło – miałam w kalendarzu rozpisaną rozprawę rozwodową, a klientka za nic w świecie nie chciała iść do sądu z nikim innym (jak teraz o tym myślę, była to chyba forma pochwały mojej pracy). Poszłam, świat się nie zawalił, dziecię przeżyło pod pieczą taty, laktacja nie została zachwiana, a mój dzień był jakby pełniejszy. Niedługo później dostałam propozycję bardzo luźnej współpracy z pewną kancelarią i zaczęłam „chadzać” do sądu raz w tygodniu. Córka zostawała z tatą, babcią lub ciociami. Wówczas praca dawała mi możliwość wyjścia poza świat karmienia i lulania, dzięki czemu udawało mi się zachować równowagę psychiczną. Zostałam wtedy skrytykowana przez swoją rodzicielkę, że co ze mnie za matka, która podrzuca ludziom (przy czym ona sama była jednym z tych „ludzi”) swoje dwumiesięczne dziecko. Odpowiedziałam sobie wtedy na to pytanie „co ze mnie za matka?” – szczęśliwa. Byłam po prostu szczęśliwa, że dzięki tym trzem godzinom tygodniowo nabieram sił na bycie cierpliwą i tulącą ,,skolkowane’’ dziecko mamą przez pozostałe 165 godzin tygodnia. 

W kolejnych miesiącach praca stopniowo się rozkręcała i tak doszłam do etapu pracy na pół etatu.

Jednak miesiąc temu zrezygnowałam z pracy, by poszukać nowej i przez cztery tygodnie byłam w domu z Gosią. To był ciężki dla mnie czas. Z dnia na dzień czułam się coraz gorzej. Nie miałam ochoty na nic, nie miałam sił, by ogarnąć dom czy ugotować porządny obiad, nie wspominając o zakupach. Jesienna depresja, myślałam. Jednocześnie powtarzałam sobie i mojemu mężowi, że jestem darmozjadem, bo tylko siedzę w domu i nic nie robię poza dbaniem o córkę. Czułam się naprawdę beznadziejnie. Aż pewnego dnia zadzwonił kolega i zaproponował mi pracę. I wtedy nagle okazało się, że w ciągu trzech dni ogarnęłam sprawy, do których nie mogłam się zabrać przez ostatnie miesiące – umeblowaliśmy dziecięcy, uporządkowałam swoje stosy książek w nowym regale, wszystko nabrało kolorów, a ja nabrałam życia. Wówczas uświadomiłam sobie, że to nie jesień, tylko brak pracy mnie przygnębił. Czyli że co? Że bez pracy nie jestem sobą? Przecież nie jest też tak, że praca jest moją pasją (jeśli ktoś kiedyś wam powie, że prawo rynków kapitałowych to jego pasja – uciekajcie!). Nie nie nie! Ja chyba po prostu lubię pracować. A przez pracowanie rozumiem wykorzystywanie swojej wiedzy (której zdobycie kosztowało mnie dużo wysiłku i dużo pieniędzy) i swojego doświadczenia, a także obserwowanie efektów – że naprawdę mogę pomóc i zwykłym ludziom w małych sprawach, i dużym firmom w ogromnych tarapatach. I to daje mi satysfakcję, ale nie chorobliwą. Nie zamieniłabym żadnej innej relacji na pracę – pracując i nie mając rodziny też nie byłabym szczęśliwa. 

Czuję, że praca zawodowa jest bardzo ważnym elementem mnie.

Ale nie determinuje tego, kim jestem, tylko jaka jestem – spełniona. Jestem zatem ,,pracofilem’’ w czystej postaci, bo chyba tak można nazwać moją chorobę. Dom wysprzątany, obiad gotowy, kwiaty podlane, zakupy zrobione (w tym buty, a zakupy ubraniowe z 15 miesięcznym dzieckiem to wyczyn na skalę światową), długi spacer zaliczony, 10 stron książki (w samym środku dnia) przeczytane, torba na jutrzejszy poranny przedpracowy trening spakowana, dziecko śpi, zmęczone po całym dniu hasania z matką, a mąż na dyżurze pracuje. No i tak mogę żyć. Jeśli to choroba, nie będę się leczyć. Dobranoc.   

 

I od tej chwili w zasadzie się nie zatrzymuje ani nie siada, poza krótkimi chwilami na posiłek i sen. Jest też bardzo oszczędna w używaniu słów – w zasadzie nie mówi, chyba że jest postawiona pod ścianą – tj. gdy naprawdę nie rozumiemy, o co w danej chwili chodzi naszemu dziecięciu lub w sytuacji totalnie kryzysowej. I to właśnie z powodu tej „milczącej” przypadłości, która w dorosłym świecie zdaje się być cnotą, poszliśmy na wizytę rozpoznawczą do logopedy. Tak jak się spodziewaliśmy, z rozwojem mowy w klasycznym rozumieniu nie było z nią źle. Dowiedzieliśmy się jednak, że na oko Pani logopedy, Gosia ma objawy zaburzeń integracji sensorycznej (nazywanych w skrócie zaburzeniami SI). Zaleciła dalszą obserwację domową w tym kierunku oraz następnie wizytę w stosownej poradni. Wróciliśmy do domu bez stresu (przecież jeśli „zaburzenie” nie kreuje stanu zagrożenia życia, to ze wszystkim sobie poradzimy), poczytaliśmy co było do poczytania i po 4 miesiącach obserwacji wyszło nam następujące zestawienie cech naszego półtorarocznego Gosiula, które wpasowują się w postawioną diagnozę:

1. Nie śpi w nocy

Zasadniczo zawsze mieliśmy problem z usypaniem Gosi. Przez pierwsze miesiące pomagało tylko szczelne zawijanie w kokon oraz baaaaardzo długie i intensywne bujanie (założę się, że inne dzieci „kołysane” w ten sposób najpewniej by się budziły, a nie zasypiały…). Sen też nigdy nie był jej mocną stroną – od swoich narodzin nie pamiętam, żeby przespała choć jedną noc bez szamotania i chwilowego wybudzenia i płakania. Apogeum „nie-spania” przypadło na ostatnią Wigilię Bożego Narodzenia, kiedy to nasza córka (położona po 20) postanowiła nie spać od północy do 5:30 nad ranem. I to absolutnie bez wyraźnego powodu – głód i ból zostały wykluczone. Potem przez ok. półtora miesiąca takie noce, w jakich budziła się ok godz. 2-3 w nocy i nie spała kolejne 2 godziny zdarzały się dość często. Byłam zmasakrowana i nie wiedziałam już jak pomóc jej ani nam, miłościwie (lub czasem nie) do niej wstających. W czasie takich nocy stosowaliśmy chyba wszystkie możliwe metody usypiania: smoczki, szumisie, noszenie, tulenie, głaskanie, ugniatanie, zawijanie w kokon, kołysanie, śpiewanie, szeptanie… niestety, nic nie pomagało. W końcu polecono nam zastosowanie kołderki sensorycznej – specjalnie szytej kołderki obciążeniowej, która obciąża dziecko podczas snu, dzięki czemu jest ono wyciszone i rozluźnione. Aby taka kołdra spełniała swoje funkcje musi mieć odpowiedni ciężar i wymiar (tj. ok 10% wagi ciała dziecka, długość ok. 20cm większa od wzrostu). Zamówiliśmy kołderkę, zaczęliśmy ją stosować i widzimy poprawę. Może nie jest tak, że Gosia nagle przesypia całe noce – ale nie wybudza się na długie godziny i najczęściej szybko zasypia po naszej „interwencji”. Czy będzie to długotrwałe remedium na tę przypadłość, to się jeszcze okaże. Tymczasem błogosławię te kilka godzin nieprzerwanego snu, bo jest to komfort, o którym w zasadzie już zdążyłam zapomnieć.

2. Nie mówi za dużo

Gosia mówi naprawdę kilka słów na krzyż, przy czym prawdziwe słowa to tylko „mama” i „tata”, a inne to określenia słowo-podobne. I tylko w wyjątkowych sytuacjach. Na przestrzeni ostatnich dwóch miesięcy trochę się rozkręciła w swoim słowotwórczym świecie, ale wciąż pewnie daleko jej do jakichkolwiek standardów (o których nie będę pisać, bowiem w tym zakresie jestem wyznawcą zasady, że każde dziecko ma swoją strategię działania w rozwoju mowy i po prostu daję jej czas).

3. Nie słucha (się/poleceń/próśb ani gróźb)

Gdyby ktoś z zewnątrz nas obserwował cały jeden dzień, doszedłby do przekonania, że Gosia jest po prostu niegrzecznym dzieckiem. Sprząta zabawki lub książki po zabawie jedynie w jakichś 15 %. Gdy jej się czegoś zabrania, tym bardziej chce to zrobić (najczęściej odczekuje trochę czasu, nim zacznie swoje próby oszukania systemu od nowa). Zawsze chodzi własnymi drogami i w sobie tylko znanym kierunku – mam to szczęście, gdy czasem się zgrywamy. Nie lubi chodzić za rękę – bo niestety to determinuje pójście tam, gdzie człowiek ją trzymający. Nie wiem, czy jest na tę sferę jakikolwiek sposób naprawczy poza cierpliwością – tłumaczeniem wszystkiego po milion razy, powtarzaniem swoich próśb i wspólnym wykonywaniem zadanych czynności (nie chcę niczego robić za nią, bo wiem że zaburzenia SI to jedno, a wygoda i przyzwyczajenie to drugie).

4. Łatwo się denerwuje

Jest ogromnym nerwusem. Szybko się irytuje jak coś nie pójdzie po jej myśli. Nerwy mamy ZAWSZE przy przebieraniu pieluchy czy przy innych czynnościach pielęgnacyjnych (za wyjątkiem samej kąpieli, którą uwielbia) oraz ubieraniu się (zimowe ubieranie to największy dramat świata). Często cała się napina z tych nerwów  – M. mówi wtedy, żeby uważała, bo jej mózg wybuchnie (żarty żartami, ale właśnie tak to wygląda!). Bije się wtedy po twarzy lub uderza przedmioty będące w pobliżu. Rzadko, ale zdarza się, że w tym nerwie uderzy któreś z nas. Oczywiście w takim przypadku stosujemy intuicyjne metody karno-wychowawcze. Ogólnie, na to całe denerwowanie się naszej Gosi na razie nie mamy sposobu poza byciem wyrozumiałym oraz kojącym rodzicem.

5. Ma problemy z jedzeniem

W tym zakresie zaobserwowaliśmy po prostu częste krztuszenie się – albo większymi kawałami pokarmów, albo śliną albo bez powodu – które najczęściej zmienia się w wymioty. Odruch wymiotny występuje też na nieakceptowalne tekstury jedzenia lub niektóre smaki. Tutaj pomaga tylko metoda prób i błędów oraz stopniowe przyzwyczajanie do nowych posiłków. Najgorzej nam idzie z mięsem, ale myślę że w końcu to ogarniemy. Jest też niecierpliwa –zaspokaja pierwszy głód i bardzo szybko chce opuścić siedzisko. Staramy się zapewniać jej rozrywki – w postaci samodzielnego jedzenia (niestety kończy się to zabawą tymże jedzeniem i rzadko kiedy jedzenie trafia do buzi). Kiedyś pomagały akcesoria kuchenne dane do zabawy, ale teraz już się tym nudzi. Niestety, czasem kończy się włączonymi bajkami na tablecie… (już czuję wieszane na mnie psy, ale czymże jest zniesienie pogardy do moich metod wychowawczych wobec spokoju w sercu, że nie umrze z głodu – wszak muszę wspomnieć, że moja córka nie domaga się jedzenia, czasami się zastanawiam, czy ona w ogóle kiedykolwiek czuje głód,  a jej wyraźne „am” wobec jedzenia można usłyszeć tylko wtedy, gdy spożywamy coś słodkiego…..;))

6. Na niczym nie skupia się dłużej niż 30 sekund

Nasze wszelkie zabawy kończą się  szybciej niż się zaczną. Wspólne czytanie książek najczęściej sprowadza się do przeczytania kilku pierwszych słów – potem musowo zmiana strony. Taki sam los czeka każdą, nawet najciekawszą zabawkę lub jeszcze bardziej ciekawe akcesorium domowe – odkurzacz, miotłę, mopa, garnek czy rękawiczkę gumową – wszystko zawsze zostaje gdzieś porzucone w chwili, gdy zauważy coś ciekawszego.

7. Często się przewraca

Częściowo jest to wynik tego, że nasze dziecko cały czas biega i czasem zapomina, że w pomieszczeniach są meble i ściany. Gdy na nogach ma buty (bez względu jakie) często się po prostu potyka. No i myślę, że jej szybkość działania nie jest jej sprzymierzeńcem. Praktycznie non stop ma gdzieś jakiegoś guza lub siniaka. Na to nie ma sposobu – nic jej nie zatrzyma.

Wymieniać mogłabym jeszcze wiele innych objawów zaburzeń integracji sensorycznej, które obserwujemy u Gosi  (takich jak np. brak chęci przytulania, tendencję do ryzykownych zachowań, upodobanie do biegania na golasa, podrzutów pod sufit czy każdej aktywności, dzięki której czuje wiatr we włosach) oraz o przyczynach, z jakich mogą wynikać takie zaburzenia (tendencje genetyczne, ciąża powikłana/zagrożona czy przede wszystkim ciężki poród – czyli u nas wszystko).

Wniosek jest jeden – nasza diagnoza Gosi jest zasadniczo potwierdzona.

Chcemy się wybrać do właściwej poradni celem zasięgnięcia opinii, co możemy robić, by stymulować jej rozwój i pomagać w codzienności. Mieliśmy to szczęście, że akurat spotkaliśmy na swojej drodze kogoś, kto zauważył u Gosi niestandardowe zachowania, dzięki czemu zamiast się denerwować, że dostałam „w przydziale” nadpobudliwe, nerwowe i niegrzeczne dziecko po prostu wiem, że muszę zrobić więcej lub raczej inaczej niż inni rodzice, by mojemu dziecku żyło się lepiej, a w przyszłości może uda się uniknąć problemów z koncentracją i nauką.

Piszę te słowa do wszystkich tych, którym łatwo ocenia się zachowanie obcych dzieci

(usłyszałam ostatnio historię, jak to starsza Pani w przychodni powiedziała młodej mamie, że skoro jej dziecko jest niegrzeczne i rozwydrzone  – czytaj rozżalone i złe po szczepieniu – to w ogóle nie powinna być matką!!) – by wiedzieli, że złe zachowanie dzieci czasem nie jest wynikiem niekompetencji rodziców oraz do tych, którzy mają poczucie, że już nigdy przenigdy się nie wyśpią (M. kiedyś mi powiedział w nocy po kolejnym przebudzeniu Gosi– „to się nigdy nie skończy, będziemy do niej wstawać do 18. roku życia!!”) – każde zaburzenie snu musi mieć ostatecznie jakąś przyczynę, którą trzeba odnaleźć, a potem zacząć z nią walczyć. I wreszcie, piszę te słowa także do siebie – żeby sobie uzmysłowić, że z każdej osobniczej cechy dziecka możemy czerpać naukę – i tak na przykład ja mam szansę uczyć się rozbrajającej i niezmierzonej radości z dzikich tańców przy dźwiękach „Nocnego Kochanka”. I te codzienne lekcje z małym fanem metalu kocham.

Sylwestrowa noc już za parę godzin, Nowy Rok zbliża się z prędkością światła, a internet aż pęka w szwach od mniej lub bardziej inspirujących postanowień noworocznych. Nigdy ich nie lubiłam. Pewnie dlatego, że niektóre z nich często wyparowują mi z głowy szybciej sylwestrowy szampan, inne przyćmiewa proza życia, a te najgorsze ciągną się za mną jak nie powiem co, niespełnione aż do 31 grudnia. Czy nie można jednak czegoś zrobić, by kreowanie takich postanowień miało sens? Dziś mnie olśniło, że tak! Trzeba mieć tylko dobry plan, by zrobić…PLAN. Zatem po kolei – tym razem musi się udać!

  1. Dokonaj wyboru

Tak już mamy, że chcemy zrobić wiele rzeczy (lub nawet wszystko) na raz i natychmiast. Najczęściej to jest gwóźdź do trumny (a raczej zbiorowej mogiły) naszych postanowień noworocznych. Dlatego też, pierwszym krokiem powinno być dokonanie wyboru i określenie które z naszych celów są dla nas w danym momencie najważniejsze. Pamiętajmy, że jeśli uda się nam wyrobić z listą przed końcem roku, baaa, nawet przed wakacjami, nic nie stoi na przeszkodzie, by wówczas stworzyć nową listę postanowień. To byłoby dopiero coś!! Zdecydowanie lepiej jest zrealizować dwa cele do końca, niż dziesięć do połowy (choć nie jest to uniwersalna zasada, gdyż chociażby w przypadku postanowienia utraty wagi połowa sukcesu to w zasadzie spektakularny sukces!!!)

  1. Mierz siły na zamiary

Cele, aby mogły być osiągnięte muszą być adekwatne do naszych możliwości. I nie chodzi o to, by nie zabierać się za te najtrudniejsze, bo czujemy, że nie damy rady. Jeśli stoimy przed naprawdę trudnym wyzwaniem, na swojej liście zapiszmy po prostu jedną pozycję, a następnie rozłóżmy ją na czynniki pierwsze – to będą małe cele do tego, co naprawdę chcemy osiągnąć.

  1. Pisz pisz pisz!

Czytałam, że zapisanie celów na papierze lub jakimkolwiek innym trwałym nośniku (aaaa, jestem przekonana, że właśnie zacytowałam jakiś przepis kodeksu cywilnego!!!) zwiększa szanse jego realizacji o znaczną ilość procentów (sprawdzałam w dwóch źródłach – jedni piszą że o 64%, inni, że aż o 80% – tak czy inaczej to naprawdę dużo). Skoro tak, to spróbujmy to, co mamy w głowie przenieść na słowo pisane – może jeśli to zobaczymy, stanie się dla nas bardziej realne?

  1. Koniecznie miej gdzie to wszystko spisać!

Jestem absolutnym maniakiem wyrobów papierniczych. Czasem myślę, że jak zmęczy mnie prawo, rzucę je w jasną cholerę i zatrudnię się w sklepie papierniczym i całymi dniami będę układać, przeglądać, zachwycać się i sprzedawać notatniki, zeszyty, długopisy, kalendarze, zakreślacie, papeterie… Brzmi jakbym miała 12 lat, ale to moje skryte marzenie od lat (na szczęście wiem, że jest ma tym świecie parę osób, które dzielą ze mną tę dziwną przypadłość!). Wiecie, o ile lepiej mi się pracuje jak mam ŁADNY długopis, a to co muszę zrobić danego dnia w pracy zapiszę w ŁADNYM kalendarzu??? Trochę przydługa ta dygresja, ale!!!! – chodzi o to, że być może dla niektórych z was także istotne będzie to GDZIE ten plan celów zostanie zapisany. W moim przypadku to stanowi jakieś 20% sukcesu. Sprawdźcie, może i u was to zadziała równie motywująco? Uwierzcie mi, WYKREŚLANIE rzeczy zrobionych sprawia dziką przyjemność!

  1. Wyznacz metodę postępowania

Spisz także to, jakie działania są potrzebne, by cel mógł zostać osiągnięty. Do każdego celu możesz wyznaczyć kolejne etapy, a w nich poszczególne zadania. Dzięki temu cele są bardziej realne, bo widzimy, że są zależne od naszego działania.

  1. Określ czas realizacji

Jasne, robimy plan na rok. Ale przecież cele możemy realizować kolejno. Ustalenie harmonogramu pozwoli na bieżąco sprawdzić stan realizacji naszego planu i na jakim etapie jesteśmy, a co jeszcze przed nami.

  1. Dziel się

Opowiadanie o swoich planach jest niezwykle mobilizujące – z jednej strony zawsze wisi nad nami wizja randomowego zapytania, jak nam idzie. Z drugiej jednak, jeśli nam się uda, będziemy mogli się tę radością podzielić, a wówczas będzie ona paradoksalnie podwójna!

  1. Bądź dumna

Często zapominamy o tym, co udało nam się już osiągnąć. Ciesz się z każdego kolejnego kroku, z każdego zrealizowanego etapu. Pomyśl, że skoro jesteś już w drodze, to przecież trzeba gdzieś dojść! I nawet jeśli ostatecznie znajdziesz się w innym miejscu niż założyłaś, to ostatecznie może okazać się to lepszym rozwiązaniem.

  1. Nie trać nadziei

Już to gdzieś kiedyś pisałam, ale powtórzę – po niedzieli, poniedziałek!! Jak nie w tym roku, to w następnym. Nie przekreślaj swojego celu tylko dlatego, że już raz (czy nawet sto razy) nie udało się go osiągnąć. Może wystarczy go przeredagować? Przecież jeśli zamiast „Będę wyglądać jak Victoria Secret Angel” napiszesz że „Będę zdrowa, zadbana, wysportowana i kobieca”, planowane będzie prostsze, a efekt będzie podobny. Trust me, been there!!!

 

To co? Do dzieła!! Kto nie planuje, ten ostatecznie nie pije szampana!!!

 

 


Designed by Freepik

Bardzo dobrze pamiętam moją pierwszą rozmowę kwalifikacyjną w życiu. To był piątek trzynastego (sic!), sierpień 2010 roku. Żar lał się z nieba, a ja jadąc pociągiem z Lublina do Gdańska zastanawiałam się, jak dużym „fopa” będzie pojawienie się na spotkaniu w moich ulubionych sandałach na szpilce.

Wielki czarny stół w sali konferencyjnej dzielił mnie od trzech Panów Mecenasów, którzy bardziej mnie przesłuchiwali niż rekrutowali. Pamiętam pytania, na które odpowiedzi stanowiły wyjątki od wyjątków z ustaw, o których istnieniu nawet nie wiedziałam. Pamiętam też, jak jeden z nich dosłownie parsknął śmiechem, gdy powiedziałam o swoich oczekiwaniach finansowych. Dostałam tę pracę, o czym dowiedziałam się parę godzin później. I przeprowadziłam się do Gdańska w kolejnym tygodniu, bo w Lublinie nie było wówczas absolutnie żadnych perspektyw na rozwój zawodowy młodego prawnika. Sama, bez M., który był już wtedy moim mężem i miał przed sobą jeszcze ostatni rok swoich studiów. Podjęłam duże ryzyko, nie tylko zawodowe, a cały proces kosztował mnie mnóstwo wysiłku. Dziś, z perspektywy lat wiem, że i życiowo, i zawodowo to była jedna z najlepszych decyzji. I pomyśleć, że zapadła ona po wielowątkowej dyskusji z M. w jeden bardzo długi wieczór. To wspomnienie zainspirowało mnie to stworzenia mini-poradnika podejmowania trudnych decyzji, nie tylko zawodowych.

Co masz do stracenia? Co zyskujesz? 2

Jeśli na naszej decyzyjnej szali kładziemy wszystko, to oczywistym jest, że wszystko możemy stracić. Mam jednak wrażenie, że to my sami stawiamy się przed takimi wyborami, podczas gdy okoliczności wcale od nas tego nie wymagają. Wybór 0-1 zawsze będzie trudny. Gdy tylko pomyślisz, że pewnym potencjalnym działaniem ryzykujesz wszystko, przemyśl to, bo może wcale tak nie jest. Może to, z czego świadomie rezygnujesz, nie jest dla Ciebie dobre, a tkwisz przy tym tylko dlatego, że tak jest bezpiecznie. Nie traćmy też z oczu potencjalnych zysków płynących z naszej decyzji – nierzadko skupiamy się za bardzo na tym, co jesteśmy zmuszeni zostawić, zamiast patrzeć w przyszłość. Pamiętaj – ostatecznie drogo płaci ten, który wybrał nic nie tracić!3

Nawet sekundy dłużej nie wahaj się! 4

Jeśli już postanowiłaś, niech tak będzie. Ponad wszystko wyzbądź się tendencji do nadmiernego rozważania oraz tworzenia milionów scenariuszy. Opracuj plan A, staraj się go wypełnić, a jeśli zajdzie taka potrzeba, zmodyfikujesz go w trakcie. Alfabet polski ma w końcu aż 32 litery! A w ostateczności są też inne alfabety….

Mówią mi w rozmowach, że „to głupie jest” 5

Nawet jeśli nikt w Ciebie nie wierzy, a Twojemu najbliższemu otoczeniu wydaje się, że wszystko robisz wbrew logice – spróbuj. Moja babcia, która zawsze mnie wspierała, gdy usłyszała, że chcę szukać pracy w Trójmieście, powiedziała do mnie słowa, które wryły się w moją pamięć jako anty-hymn sukcesu zawodowego – „Dziecko drogie, kto cię tam zatrudni?” I co się okazało? Że KTOŚ mnie jednak zatrudnił (i to nie raz). Ufaj swojej intuicji. Bo nawet jeśli okaże się, że nikt Cię nie zatrudni, albo wręcz zwolni, to może właśnie to miało Cię spotkać, by odnaleźć właściwą drogę (co doskonale opisała Olga Diana Jasińska tutaj).

Chętnie zniknęłabym na miesiąc lub na rok (chcę wyhamować!) 6

W pewnym momencie swojego życia zawodowego czułam, że się wypalam, że nie mam motywacji do roboty, że za dużo pracuję, że staram się, ale nie widzę w tym sensu, a każdy dzień jest dla mnie mordęgą. Całe wewnętrzne ja krzyczało, że muszę po prostu odpuścić. Bałam się jak diabli, ale po ustaleniu z M., że jakoś ogarniemy życie finansowo bez mojego wynagrodzenia, z drżącymi nogami i rękami złożyłam wypowiedzenie umowy współpracy. Nie miałam opracowanej żadnej alternatywy, nie miałam nowej pracy na oku, nie miałam żadnego wysłanego CV. Miałam zająć się sobą, doprowadzić się do porządku zdrowotnie i w ogóle skupić na czymś innym. Ogarnęłam kilka artykułów branżowych, napisałam „trochę” doktoratu (swoją drogą, niech ktoś mnie kopnie w tyłek, żebym go skończyła!!! Nie wiem, czy mój promotor wie jeszcze, jak wyglądam…), zaszłam w ciążę (a to ci psikus i zarazem absolutny cud!). Po dwóch miesiącach pojawiła się bardzo fajna propozycja współpracy i wszystko na spokojnie się ułożyło, w tym zostałam mamą (i uważam, że udało się to właśnie dzięki temu, że odpuściłam ze wszystkim). Jeśli tylko czujesz, że musisz wyhamować, pozwól sobie na to i daj sobie odpocząć. Każda, nawet najkrótsza chwila wytchnienia daje nową perspektywę oraz nowe siły, by podejmować coraz trudniejsze wyzwania.

Mam odwagę mówić prawdę lub nic 7

Tak to jest, że często mówienie (niewygodnej) prawdy, szczególnie w relacjach zawodowych, uważane jest za nietakt i brak kultury. Gdy się jednak znajdzie w sobie tę odwagę, by mówić prawdę – nawet (albo przede wszystkim) przed samym sobą – człowiek staje się jakby bardziej sobą, a życie jest jakby bardziej jego. Życie w prawdzie bardzo wyzwala, a tym samym ułatwia podejmowanie decyzji.

Po niedzieli poniedziałek! 8

Nawet jeśli świat się zawali, po niedzieli i tak przyjdzie poniedziałek. Niezależnie zatem, jak dobre czy złe będą nasze wybory (choć uważam, że nie ma złych wyborów, bo świadoma decyzja jest choćby na daną chwilę dobra, tylko potem po prostu mogą zmienić się okoliczności!), wszystko zacznie się od nowa, a życie nie będzie czekać, aż się ogarniemy. I to bardzo dobra wiadomość!! Trzy, dwa, jeden ….!!!

PS Tekst mocno inspirowany twórczością wielu artystów. Jeśli widzisz w powyższym tekście fragmenty i parafrazy testów piosenek lub ich tytułów – to właśnie taka była intencja! Gdyby ktoś chciał posłuchać:

  1. Mrozu / Szerokie wody

  2. Mrozu / Nic do stracenia

  3. Czesław Śpiewa / W sam raz

  4. Mrozu / 1000 metrów nad ziemią

  5. Myslovitz / Myszy i ludzie

  6. Mela Koteluk / Żurawie origami

  7. Natalia Przybysz / Miód

  8. Nocny Kochanek / Poniedziałek

 


Designed by katemangostar / Freepik

This error message is only visible to WordPress admins

Error: No connected account.

Please go to the Instagram Feed settings page to connect an account.

Mother-Life Balance to zdecydowanie mój plan na macierzyństwo po urodzeniu drugiego dziecka.

Sylwia Luks

The Mother Mag to mój ulubiony magazyn z którego czerpię wiele porad życiowych oraz wartościowych treści!

Leszek Kledzik

The Mother Mag logo